این مثل را هنگام عصبانیت بر زبان می‌آورند. گاهی اتفاق می‌افتد که خادمی مخدومش را بترک محل خدمت تهدید می‌کند، فرزندی بعلامت قهر از خانه خارج می‌شود که دیگر مراجعت نکند، زنی بمنظور اخافه و ارعاب شوهرش او را بجدائی و بازگشت بخانه پدرو مادر تهدید می‌کند و و.....
در تمام این موارد اگر مخاطب را از تحکمات و تهدیدات متکلم خوش نیاید با نهایت تندی و خشونت جواب می‌دهد: (برو آنجا که عرب نی انداخت) اکنون ببینیم این عرب کیست، این نی چیست و نی انداختن چگونه بوده است که آنرا ضرب‌المثل قرار داده اند:
کسانیکه از تاریخ قدیمه عالم اطلاع دارند و بوضع جغرافیائی شبه جزیره عربستان آشنا هستند بهتر می‌دانند که در این شبه جزیره آنهم در ازمنه قدیمه ساعت و حساب نجومی دقیقی وجود نداشت، وسعت و همواری بیابان، عدم وجود قلل و اتلال رفیع و بلند مانع از آن بود که ساعت و زمان دقیق روز و شب را معلوم نمایند. مردم معاملاتی با هم داشتند که سر رسید آن فی‌المثل غروب فلان روز بود، عبادات و سنتهائی وجود داشت که بساعت و دقیقه معینی از روز معین ختم می‌شد، یا اعمال و مناسک حج که هر یک در مقام خود شامل ساعت و زمان دقیق و مشخصی بود که تشخیص زمان صحیح درآن بیابان صاف و بی آب و علف بهیچ‌وجه امکان نداشت زیرا عده‌ای قائل بودند که غروب نشده و زمان جزء شب نیست، برخی می‌گفتند که روز بانتها رسیده و این ساعت و زمان جزء شب محسوب است....
چون بیابان صاف و وسیع بود و کوهی که آخرین شعاع خورشید را در قله آن ببینند در آن حوالی مطلقا وجود نداشت لذا اشخاص و افرادی بودند که کارشان نیزه‌پرانی بود واز این رهگذر اعاشه و ارتزاق می‌کردند. این نیزه پرانها برای آنکه معلوم شود در سمت‌الرأس آن منطقه هنوز آفتاب موجود است و یا اینکه اشعه زرین خورشید بافول رفته است نی یا نیزه را با قدرت هر چه تمامتر بهوا و بسوی آسمان پرتاب می‌کردند. اگر نوک نیزه بنور آفتاب برخورد می‌کرد آن ساعت وزمان را روز و گرنه شب بحساب می‌آوردند.
از آنجائیکه نی اندازی در صحاری دور از آبادی انجام می‌گرفت لذا مثل (برو آنجا که عرب نی انداخت) کنایه از منطقه و جائی است که فاقد آب و آبادی باشد یعنی بجائی برو که برنگردی.
بعنوان حسن ختام بی‌مناسبت نمی‌داند رباعی ذیل را از ادیب نیشابوری (1281 - 1344 ه.ق) که در آن صنعت ارسال المثل بکار رفت و ضرب‌المثل بالا بوجه بدیعی در آن گنجانیده شده نقل کند:
تیغ آخته تا خطه خوزستان تاخت سردار سپه چو قد مردی افراخت
منبع: ichodoc.ir