هدف آزمایش‌های تیروئید تشخیص بیماری‌های مربوط به اختلال عملکرد غده‌ی تیروئید است. این آزمایش‌ها انواع مختلفی دارند و پزشک در صورت بروز علائمی مانند کاهش یا افزایش وزن بی‌دلیل، ریزش مو، زیادشدن موهای زائد، اضطراب، خشکی پوست، تپش قلب و مواردی از این قبیل، آن‌ها را تجویز می‌کند. برای آشنایی بیشتر با تیروئید در آزمایش، آزمایش T3، علائم مربوط به اختلالات تیروئید و نمونه‌گیری در منزل، ادامه‌ی مطلب را از دست ندهید.
آزمایش تیروئید چیست؟
هورمون تیروکسین (T4) توسط غده‌ی تیروئید تولید شده و سپس به هورمون تری یدوتیرونین (T3) تبدیل می‌شود. وظیفه‌ی این دو هورمون کنترل متابولیسم بدن است. کم و زیاد شدن مقدار این هورمون‌ها در جریان خون، روی بسیاری از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب تاثیر می‌گذارد. آزمایش تیروئید به بررسی میزان این هورمون‌ها در بدن می‌پردازد تا دلیل و نوع اختلال تیروئید را تعیین کند. تیروئید در آزمایش برای تشخیص بیماری‌های زیر استفاده می‌شود:
- تیروئید پرکار یا hyperthyroidism: اختلالی که در آن هورمون T4 بیش از حد لازم ساخته شده و وارد جریان خون می‌شود.
- اختلال گریوز: این اختلال شایع‌ترین بیماری مربوط به پرکاری تیروئید است.
- کم‌کاری تیروئید یا hypothyroidism: زمانی است که هورمون T4 در بدن کمتر از حد نیاز تولید شده و در نتیجه‌ی آن، هورمون T3 نیز کاهش می‌یابد.
- اختلال هاشیموتو: هاشیموتو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مربوط به کم‌کاری تیروئید است.
- گره یا سرطان تیروئید
انواع آزمایش‌های تیروئید
آزمایش‌های زیادی برای بررسی عملکرد تیروئید انجام می‌شود. تنها با اکتفا بر یکی از این آزمایش‌ها نمی‌توان علت و شدت بیماری را تخمین زد. پزشک علاوه بر آزمایش خون، به بررسی سایز غده‌ی تیروئید نیز می‌پردازد. اندازه‌ی نرمال غده‌ی تیروئید در تشخیص سرطان و گره‌های غده‌ی تیروئید کمک بسیاری می‌کند. برخی از آزمایش‌های مربوط به تیروئید را در زیر مشاهده می‌کنید:
آزمایش TSH
اولین قدم برای بررسی وضعیت غده‌ی تیروئید آزمایش TSH است. این هورمون در بدن تولید شده و به تیروئید دستور می‌دهد که چه مقدار هورمون T4 تولید کند. اگر غده‌ی تیروئید شما کم‌کار باشد؛ این هورمون بیشتر تولید شده و اگر تیروئید پرکار داشته باشید؛ ترشح این هورمون در هیپوفیز متوقف می‌شود.
آزمایش T4
طی این آزمایش، از شما نمونه‌ی خون گرفته و میزان T4 خونتان را اندازه می‌گیرند. میزان بالای T4 در خون به معنی پرکاری تیروئید و میزان پایین T4 نشان‌دهنده‌ی کم‌کاری تیروئید است. هورمون‌های T4 به طور معمول به پروتئین‌ها متصل هستند. هورمون‌های T4 که به پروتئین متصل نیستند، T4 آزاد (FREE T4) نام دارند. میزان T4های متصل به پروتئین به میزان پروتئین بدن بستگی دارد. به همین دلیل پزشک برای اطمینان از درستی آزمایش، میزان T4های آزاد را بررسی می‌کند.
آزمایش T3
در صورت بالا بودن میزان T4، برای تشخیص پرکاری تیروئید، انجام آزمایش T3 را نیز تجویز می‌کنند. هورمون T4 توسط غده‌ی تیروئید ساخته شده و سپس در کبد به T3 تبدیل می‌شود. اگر میزان T3 بدن نیز بالا باشد؛ غده‌ی تیروئید پرکار است.
آزمایش آنتی‌بادی تیروئید
برای تشخیص اختلال گریوز (شایع‌ترین علت پرکاری تیروئید) و اختلال هاشیموتو (شایع‌ترین علت کم‌کاری تیروئید) از آزمایش آنتی‌بادی تیروئید استفاده می‌شود. این اختلالات نوعی بیماری خودایمنی هستند و باعث می‌شوند که سیستم ایمنی بدن به‌اشتباه به غده‌ی تیروئید حمله کند. اگر آزمایش‌های قبلی نوعی اختلال تیروئید را نشان دهند؛ پزشک برای تشخیص علت، آزمایش آنتی‌بادی تیروئید را تجویز می‌کند.
بررسی سایز غده‌ی تیروئید
برای تشخیص بهتر بیماری، پزشک سایز و شکل غده‌ی تیروئید را با روش‌های زیر بررسی می‌کند. همچنین این روش‌ها وجود گره‌های سرطانی یا خوش‌خیم را در تیروئید نشان می‌دهند:
- سونوگرافی
- اسکن تیروئید
- تست جذب ید رادیواکتیو
چه زمانی باید آزمایش تیروئید انجام شود؟
درصورتی‌که مشکوک به کم‌کاری یا پرکاری تیروئید باشید؛ پزشک برای شما آزمایش تیروئید تجویز می‌کند. این بیماری در زنان بیشتر از مردان شایع است. البته علائم تیروئید همیشه به معنی مشکلات تیروئید نیستند و ممکن است نتیجه‌ی اختلالات دیگری در بدن باشند. تشخیص اختلالات تیروئید تنها با انجام آزمایش ممکن است. اگر علائم زیر را دارید؛ دراسرع‌وقت برای انجام آزمایش تیروئید اقدام کنید. همچنین شما می‌توانید از خدمات آزمایش خون آنلاین نیز بهره‌مند شوید.
علائم کم‌کاری تیروئید
- خستگی
- حساسیت زیاد به سرما
- یبوست
- افسردگی
- بی‌حالی و عدم‌تمرکز
- درد عضلانی و ضعف
- درد و گرفتگی عضلات
- خشکی پوست
- ازدست‌دادن میل جنسی
- اختلالات قاعدگی در بانوان
- افزایش وزن بی‌دلیل
- استرس و اضطراب
- اختلالات خلقی
- اختلالات خواب
- خستگی و ضعف مداوم
- حساسیت به گرما
- ورم غده‌ی تیروئید
- تپش قلب بالا
- کاهش وزن بی‌دلیل
علائم پرکاری تیروئید
تفسیر آزمایش‌های تیروئید چطور انجام می‌شود؟
تشخیص اختلالات تیروئید در آزمایش، تنها توسط یک پزشک انجام‌پذیر است. تمامی اطلاعات این مطلب صرفا برای اطلاعات کلی شما ارائه شده‌اند. برای تفسیر نتایج آزمایش خود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
میزان نرمال TSH در بدن بین ۰.۴ تا ۴.۰ میلی‌گرم واحد بین‌المللی در لیتر است. هر عددی بالاتر از این عدد نشانه‌ی کم‌کاری تیروئید و اعداد کمتر از این، نشانه‌ی پرکاری تیروئید است. میزان T4 و T3 بدن به سن و جنسیت بستگی دارد. پزشک میزان این دو هورمون تیروئید را بسته به شرایط شما با میزان TSH سنجیده و بیماری شما را تشخیص می‌دهد. به‌طورکلی میزان بالای TSH و میزان پایین T4 و T3 به معنی کم‌کاری تیروئید در آزمایش است.
هزینه‌ی آزمایش‌های تیروئید چقدر است؟
هزینه‌ی آزمایش تیروئید به پارامترهای بررسی‌شده و تعداد تست‌ها بستگی دارد، از این رو نمی‌توان مقدار دقیقی را برای آن در نظر گرفت. البته نکته قابل توجه در ارتباط با هزینه آزمایش تیروئید، بهره‌مندی از خدمات بیمه پایه و تکمیلی است که می‌تواند تا حد زیادی هزینه انجام آزمایش را کاهش دهد.
تشخیص مشکلات تیروئیدی در منزل با هومکا!
اگر علائم اختلالات تیروئید را در خود می‌بینید، حتما در اولین فرصت برای آزمایش اقدام کنید. در صورت نداشتن فرصت کافی یا نبود آزمایشگاه در نزدیکی منزلتان، می‌توانید از خدمات آزمایش خون آنلاین تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی بهره‌مند شوید. سامانه‌ی خدمات پزشکی آنلاین هومکا، تمامی آزمایش‌ها از جمله آزمایش T3 را در منزل شما انجام می‌دهد.
اگر ساکن استان تهران یا شهرهای کرج، قم، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، رشت، اهواز و قزوین هستید، می‌توانید برای ثبت رایگان درخواست خود با شماره‌ی ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس گرفته یا به وب‌سایت www.homeca.ir مراجعه کنید. پس از آن، مشاوران هومکا با شما تماس گرفته و هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند.
متخصصان هومکا در زمان مشخص‌شده، با تجهیزات پیشرفته، برای نمونه‌گیری در منزل مراجعه خواهند کرد. تمامی مراحل نمونه‌گیری و آزمایش در منزل شما انجام می‌گیرد و حتی برای گرفتن جواب آزمایش، نیازی نیست به آزمایشگاه مراجعه کنید.