اشخاص باید برای حفظ سلامتی خود از اصولی که در طب سنتی به سته ضروریه معروف هستند، پیروی کنند.
رژیم غذایی سالم اهمیت بسزایی در درمان بیماری‌ها دارد. به عبارتی برای درمان هر بیماری از منظر طب سنتی نخست باید سبک تغذیه فرد اصلاح شود، از نظر طب سنتی شش اصل ضروری برای داشتن زندگی سالم وجود دارند که این اصول به سته ضروریه معروف هستند.
زندگی در آب و هوای سالم، تحرک، فعالیت بدنی، خوردن و نوشیدن، خواب و بیداری به اندازه نیاز بدن، تخلیه مواد زائد و سموم بدن به شکل مدفوع، ادرار و تعریق و توجه به نیازها، اغراض نفسانی و روحی و روانی شخص شش اصل ضروری برای داشتن زندگی سالم هستند.
افراد برای داشتن زندگی سالم باید امید و توکل به خدا داشته باشند و از غم و غصه، گریه و ناامیدی که افسردگی و سایر اختلالات روحی و روانی را موجب می‌شوند، دوری کنند. همچنین خدمت به بندگان خدا و سفر کردن نیز تأثیر چشمگیری در ایجاد روحیه خوب و نشاط برای فرد دارد.
افراد باید نیاز‌های بدن خود را از طریق پروتئین طبیعی و به کمک مصرف چهارمغز (پسته، بادام، فندق و گردو) تامین کنند، همچنین استفاده از انجیر، گوشت گوسفند، ماهی و لوبیای سویا در رژیم غذایی روزانه ضروری است.
افراد باید روغن مورد نیاز روزانه خود را از روغن‌های زیتون، کنجد، دنبه و روغن حیوانی طبیعی دریافت کنند، از روغن زیتون می‌توان برای سالاد و تهیه غذا استفاده کرد، ولی برای سرخ کردن باید روغن کنجد به کار برده شود.
افراد باید املاح معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز خود را از غلات، گیاهان، سبزیجات، میوه‌ها و حبوبات و قند مورد نیاز بدن را از مواد طبیعی همچون عسل، کشمش، توت، انجیر و خرما دریافت کنند.
لزوم توجه به تغذیه مناسب
تغذیه مناسب و شناخت طبع اصلی و اکتسابی هر فرد از ارکان مهم درمان در طب سنتی است. افراد باید با توجه به سن و طبعشان غذا‌هایی را که برای آن‌ها مفید است، مصرف کنند، همچنین محل زندگی از نظر جغرافیایی نیز تاثیر چشمگیری در نوع تغذیه فرد دارد. به طور مثال ساکنان شمال کشور به علت وجود رطوبت و سردی زیاد، باید در رژیم غذایی خود از موادی همچون سیر و زنجبیل استفاده کنند، اما در مکان‌های بیابانی و خشک مصرف غذا‌هایی همچون آب‌دوغ‌خیار، خاکشیر و تخم‌شربتی توصیه می‌شود.
تدابیر غذایی
افراد باید در زمان گرسنگی، غذا مصرف کنند و قبل از سیر شدن دست از غذا خوردن بکشند. مصرف نان گندم و جو سبوس دار در رژیم غذایی روزانه ضروری است، همچنین افراد باید از برخی عادات غذایی ناسالم که در مهمانی‌ها و رستوران‌ها رواج دارد، پرهیز کنند. از جمله این عادات غذایی ناسالم می‌توان به مصرف لبنیات مانند ماست همراه با مواد غذایی گوشتی اشاره کرد.
اشخاص باید در صورت مصرف مواد غذایی با طبع سرد مانند مرغ، ماهی و برنج از ادویه‌های گرم همچون زنجبیل، فلفل، میخک، زردچوبه و گلپر به مقدار کافی استفاده کنند. همچنین افزودن کمی شوید به برنج نیز سبب معتدل شدن طبع برنج می‌شود.
افراد باید در هنگام مصرف حبوباتی که طبع سرد و خشک دارند مانند عدس، به آن کمی گلپر و ادویه گرم بیفزایند. همچنین بهتر است در طول روز بیش از یک وعده غذایی پخته مصرف نشود.
افراد باید از خوابیدن بلافاصله پس از غذا خودداری کنند
مناسب‌ترین گوشت‌ها برای مصرف
افراد باید از گوشت‌هایی مانند گوشت ماهی دریا، گوسفند جوان، شتر و مرغ‌های خانگی و ارگانیک استفاده کنند. گوشت گاو و گوساله طبع سردی دارند و مصرف آن‌ها موجب ایجاد سودا در بدن می‌شود؛ بنابراین اشخاص باید از استفاده از این گوشت‌ها به خصوص در فصل پاییز و زمستان خودداری کنند.
شیر گاو بسیار مقوی است و افراد باید آن را به همراه کمی عسل و زنجبیل مصرف کنند. نوشیدن شیر گاو به همراه عسل و زنجبیل نقش مؤثری در حفظ سلامتی استخوان‌ها دارد. مصرف لبنیات محلی مثل ماست، دوغ، کشک و کره با مقداری پونه، کاکوتی، شوید و گل سرخ ضروری است.
لبنیات به علت دارا بودن کلسیم، منیزیم و املاح مورد نیاز استخوان، نقش مؤثری در حفظ سلامت استخوان دارند. مصرف پنیر به همراه گردو، پونه، چند عدد خرما و نان سنگک در وعده شام، غذای مناسبی برای سلامت استخوان است. مواد غذایی حاوی کلسیم برای جذب بهتر باید در شب مصرف شوند. همچنین بدن برای جذب کلسیم نیاز به پروتئین (گردو) و ویتامین D (خرما) دارد.
پرهیز از پرخوری در دوران بیماری
بدن در هنگام بیماری با عفونت و ویروس‌ها مبارزه می‌کند. افراد باید در زمان بیماری از مصرف غذا‌های حجیم و سرخ‌کرده خودداری و بیشتر مایعات گرم و آبمیوه‌های طبیعی استفاده کنند.
تخم‌مرغ ویتامین E بالایی دارد و به شدت مقوی است. تخم‌مرغ باید به شکل عسلی مصرف تا زود هضم و جذب شود. استفاده از تخم‌مرغی که زرده آن خیلی سفت باشد باعث افزایش کلسترول خون می‌شود.
افراد باید از خوابیدن با معده پر و کاملاً خالی پرهیز کنند. خوابیدن با معده پر به معده و قلب فشار وارد می‌کند. چشیدن مقداری نمک در ابتدا و انتهای غذا ضروری است. مصرف نمک قبل از غذا سبب کاهش اسید معده و پس از آن موجب ضدعفونی شدن و هضم بهتر غذا می‌شود.
غذا باید در کمال آرامش و بهتر است در حالت نشسته روی زمین میل شود. مصرف غذا در حالت ایستاده و در هنگام راه رفتن موجب افزایش سودای بدن می‌شود. افراد باید از خوابیدن بلافاصله پس از غذا خودداری کنند. راه رفتن پس از غذا و داشتن خواب کوتاه مدت پس از راه رفتن در افراد لاغر مفید است.
اشخاص باید از مصرف غذا‌های خیلی داغ و سرد و به ویژه آب یخ خودداری کنند. نوشیدن آب یخ به خصوص در مردان به سلامت جنسی آسیب جدی وارد می‌کند.
افراد باید غذا را به خوبی بجوند و از نوشیدن مایعات بین و بلافاصله پس از غذا امتناع کنند. پرهیز از صحبت کردن حین غذا ضروری است. اشخاص در صورت نیاز به مصرف مایعات بین غذا بهتر است از کمی عرق نعناع، زیره و زنیان استفاده کنند. نوشیدن آب یک تا ۲ ساعت پس از غذا مجاز است.
استفاده روزانه شش لیوان آب خنک برای گرم‌مزاجان و ۲ تا سه لیوان آب جوش ولرم برای سردمزاجان مفید است. همچنین افراد باید از مصرف تنقلات مصنوعی، مواد غذایی کنسرو شده و ساندویچی دوری و تا حد امکان مواد غذایی طبیعی استفاده کنند.
اشخاص بهتر است از دمنوش‌های گیاهی مانند به‌لیمو، بابونه، سنبل الطیب، گل‌گاو‌زبان، آویشن و چای ترش با توجه به طبع و نیاز بدنشان استفاده کنند و مصرف چای را کاهش دهند.
منبع:yjc.ir