خام خواری تغذیه با مواد خام گیاهی است که طبیعت آن را در برابر اشعه خورشید ساخته و پرداخته و در اختیار بشر قرار داده‌است، بدون این که دخالتی از نظر پختن، حرارت دادن، بو دادن و کنسرو کردن در آن بشود و یا فعل و انفعالات شیمایی در آن انجام گردد تا در نتیجه موجب تغییر حالات فیزیکی یا شیمیایی آن بشود.
خام خوار به فردی گفته می شود که تنها غذاهای خام مصرف می کند
در رژیم غذایی خام خواری ، تنها از غذاهای نپخته و غذاهایی که در طبیعت وجود داشته و کسی آنها را آماده مصرف نکرده است استفاده می کنند. اغلب از انواع میوه، سبزیجات، مغز میوه و دانه آن در این رژیم غذایی استفاده می شود. برخی افراد تحت این رژیم، شیر خام یا دیگر انواع لبنیات هم مصرف می کنند. البته باید به خاطر داشته باشیم که مصرف شیر خام خطرناک است و برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف، حتماً باید شیر را پاستوریزه نمود. تخم مرغ را هم برای نابود کردن سالمونلا باید قبل از مصرف پخت.
تعریف دقیقی از رژیم خام خواری وجود ندارد و در جاهای مختلف از مواد غذایی متفاوتی استفاده می شود. آنچه بین تمام انواع رژیم های خام خواری مشترک است این است: «به غذایی خام می گویند که آن را بیش از 46 درجه سانتی گراد حرارت نداده و همچنین آن را قبلاً در فریزر قرار نداده باشیم».
خام خوار به فردی گفته می شود که تنها غذاهای خام مصرف می کند. نکته اینجاست که مصرف چه مقدار از مواد خام سبب می شود که فردی را خام خوار بنامیم. بیشتر متخصصین معتقدند که اگر 75 درصد از غذای مصرفی فردی یا بیش از این مقدار را مواد غذایی خام تشکیل دهند، چنین فردی را می توان خام خوار به حساب آورد.
گیاه خواران به گروه های زیر تقسیم بندی می شوند :
• گیاه خوار محض(Vegans): گیاه خوارانی که گوشت قرمز، ماهی، مرغ، تخم مرغ و لبنیات نمی خورند.
• لاکتووگان (vegetarians Lacto) :گیاه خوارانی که لبنیات هم می خورند.
• اووگان (Ovovegetarians) : گیاه خوارانی که تخم مرغ هم می خورند.
• لاکتواووگان (Lacto-ovovegetarians) : گیاه خوارانی که تخم مرغ و لبنیات هم می خورند .
• نیمه گیاه خوار (Semi-vegetarians) : گیاه خوارانی که ماهی و مرغ هم مصرف می کنند، ولی گوشت قرمز را مصرف نمی کنند .
آماده سازی غذا
تهیه غذاهای این نوع رژیم غذایی معمولاً ساده است؛ در حالی که برای تهیه برخی غذاها باید ساعت ها و حتی گاهی روزها وقت صرف کرد. مثلاً برای تهیه برنج، گاهی باید آن را حتی تا 24 ساعت در آب خیس نمود که البته به نوع غذایی که قرار است تهیه شود بستگی دارد. برای تهیه نان، لازم است که خمیر آن را استراحت دهیم تا مایه خمیر موجود در آن عمل کند. این کار گاهی چندین ساعت زمان می برد. در تهیه غذاهای این نوع رژیم غذایی معمولاً از مخلوط کن، آب میوه گیری و... استفاده می کنند و تهیه این غذاها کار بسیار ساده ایست.
در پیروی از این نوع رژیم غذایی باید دقت کافی به عمل آید. گاهی دیده شده که کودکان تحت این رژیم غذایی بوده اند و به دلیل نرسیدن مواد مغذی کافی به بدنشان، سلامتی شان به خطر افتاده و گاهی به دلیل سوء تغذیه جان خود را از دست داده اند. هنوز در مورد استفاده از این نوع رژیم غذایی برای کودکان و اعمال تغییرات در برنامه آن با توجه به مواد مورد نیاز بدن کودک، اطلاعات کافی در دست نیست.
اخیراً در آریزونا تحقیقی را بر روی کودکانی انجام داده اند که 75 درصد از غذای مصرفی این کودکان از مواد غذایی خام تهیه شده است. طرفداران این رژیم عقیده دارند که اگر میزان مصرف کالری و اسیدهای چرب ضروری کافی باشد، افراد با هر سنی می توانند انواع غذاهای خام را مصرف کنند و این رژیم برای همه مناسب است.
در رژیم غذایی خام خواری از غذاهای نپخته استفاده می شود
در طول رژیم، گیاهخواران باید به چه نکته هایی توجه کنند؟
در طول روز منابع گیاهی مختلف به خصوص آنهایی که انرژی بالایی دارند، مصرف کنند، تعداد وعده های بیشتری داشته باشند و در میان وعده هایشان مغزدانه ها و میوه های خشک بگنجانند تا کمبود انرژی شان جبران شود. یکی از مواردی که در رژیم غذایی سنتی ما وجود دارد و در رژیم گیاهخواری هم باید به آن توجه شود، مکمل کردن دوطرفه غذایی است. مثلا گروه حبوبات یعنی عدس را با غلاتی مثل برنج مخلوط می کنیم و عدس پلو با کشمش می پزیم. این کار باعث می شود کمبود اسیدهای آمینه در پروتئین برنج با اسیدهای آمینه موجود در حبوبات جبران شود و بالعکس.
معایب رژیم خام خواری:
ازدیاد مس: حبوبات و منابع پروتئین گیاهی دارای مقدار زیادی عنصر مس و مقدار کمی از عنصر روی می باشند و امروزه اکثر افراد دارای مس مازاد در بدنشان می باشند.
مقدار زیاد کربوهیدرات: حبوبات و غلات دارای مقدار زیادی کربوهیدرات می باشند، مصرف بی رویه آن ها باعث تولید بیش از حد آنزیم های گوارشی و هورمون انسولین و تخلیه بدن از عناصر مفید مانند روی، کرم و منگنز می شود.
کمبود پروتئین: منابع گیاهی معمولا دارای مقدار پروتئین کم و یا دارای پروتئینی با کیفیت پایین می باشند. اسیدهای آمینه Taurine ،Methionine ،Carnitine ،Cysteine به میزان بسیار کم در منابع گیاهی وجود دارند، این اسیدهای آمینه برای تصفیه کبد و سم زدایی و دفع فلزات اضافی از بدن ضروریند، بدون آن ها بدن نمی تواند سموم را به طور صحیح و کامل دفع نماید. همچنین کمبود پروتئین در برنامه غذایی در طولانی مدت عوارضی مانند ریزش موها، کاهش توده عضلات، ضعف بدنی و غیره را بدنبال خواهد داشت.
کمبود شدید ویتامین دی: ماهی، گوشت و تخم مرغ منابع اصلی ویتامین دی هستند که برنامه های غذایی گیاه خواری فاقد آن هاست.
ویتامین B12 : ویتامین B12 فقط در منابع حیوانی و گوشت یافت می شود، کمبود آن بسیار خطرناک و با عوارضی جسمی و روانی شدید مانند از دست دادن حافظه، کم خونی کشنده، تخریب سیستم اعصاب، مشکلات گوارش، ریزش مو و... همراه است.
طبیعت سرد: منابع گیاهی بخصوص میوه ها و اکثر حبوبات دارای طبیعت بسیار سرد می باشند، که مصرف طولانی مدت آن ها سبب کاهش سرعت متابولیزم بدن شده و عوارضی را به همراه خواهد داشت. امروزه اکثر افراد دارای بدنی با طبیعت سرد می باشند.
بنا بر تجربه و تحقیقات هیچ گاه رژیم های گیاه خواری را برای مدت طولانی توصیه نمی کنیم، در خیلی از افراد سبب ایجاد ناراحتی های جدی و عوارض سخت می گردد که جبران آن ها و تنظیم مجدد بدن گاهی بسیار دشوار و مستلزم صرف زمان و برنامه های درمانی طولانی مدت است.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته
منابع:daneshnameh.roshd.ir
clinicmoo.com