اطعام برای تکریم عزادار است اما نحوه خدمت رسانی با شأن این مجالس سازگار نیست. نبود فرصت کافی و امکانات لازم همچنین مدیریت ضعیف برای پذیرایی از عزادار، نوعی بی‌نظمی و حرص و ولع را ناخواسته تزریق می‌کند. این گونه اطعام به تکریم انسان‌ها لطمه می‌زند. ضمن بهره‌مند شدن از سفره امام ـ علیه السّلام ـ باید به گونه‌ای عمل کرد که آسیبی به شخصیت عزادار وارد نشود. علاوه بر آن این گونه پذیرایی فرهنگ جامعه را به سوی اسراف، آلوده سازی محیط، ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی سوق داده و باید مدیران هیئات فکری برای این نقیصه نمایند.
از نکات مهم پیرامون این مجالس که باید مورد دقت قرار گیرد نحوه اطعام عزاداران است.
اصولاً اطعام در این ایام بسیار با ارزش قلمداد شده است.
اطعام به عزاداران در زمان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ و به دستور ایشان انجام می‌گرفت. در تاریخ آمده است که به عزاداران کربلا نیز اطعام می‌دادند. این سنت نیکو در زمان ما نیز با اهتمام در حال انجام گرفتن است. اما مهم شیوه ارائه این خدمات است. اگر شیوه اطعام همین روشی است که همه می‌دانند قطعاً دچار یک آسیب‌هایی است که نباید از آن غافل شد.
اطعام برای تکریم عزادار است اما نحوه خدمت رسانی با شأن این مجالس سازگار نیست. نبود فرصت کافی و امکانات لازم همچنین مدیریت ضعیف برای پذیرایی از عزادار، نوعی بی‌نظمی و حرص و ولع را ناخواسته تزریق می‌کند. این گونه اطعام به تکریم انسان‌ها لطمه می‌زند. ضمن بهره‌مند شدن از سفره امام ـ علیه السّلام ـ باید به گونه‌ای عمل کرد که آسیبی به شخصیت عزادار وارد نشود. علاوه بر آن این گونه پذیرایی فرهنگ جامعه را به سوی اسراف، آلوده سازی محیط، ایجاد ناهنجاری‌های اجتماعی سوق داده و باید مدیران هیئات فکری برای این نقیصه نمایند.
بعد از این مقدمه به طرح چند پرسش و پاسخ در باب عزاداری می پردازیم:
آیةالله صافی(دام ظله):
سوال: سینه‌زنی، زنجیرزنی و یا به سر و صورت کوبیدن در خلال عزاداری، به طوری‌که موجب صدمه، مثلاً مجروح شدن و یا سرخ شدن می‌شود، چه حکمی دارد؟
جواب: اگر صدمه معتد به (قابل اعتنا) نباشد اشکال ندارد.
آیةالله سیستانی(دام ظله):
سوال: آیا در مجالس عزاداری، ناله و شیون بلند سر دادن و محکم به سر و صورت و دست کوبیدن جایز است؟
جواب: اشکال ندارد.
آیةالله صافی(دام ظله):
سوال: سینه‌زنی به صورتی که دور می‌چرخند و جست و خیز دارند، چه حکمی دارد؟
جواب: اشکال ندارد ولی مواظب باشید وقار عزاداری مخدوش نشود.
آیة الله جوادی آملی(دام ظله):
سوال: گفتن ذکرهایى مثل خداى من حسین است، چه حکمى دارد؟
جواب: باید ترک شود.
آیةالله صافی(دام ظله):
سوال: در مراسم سینه زدن، در آوردن لباس در صورتی که معرض تحریک باشد چه حکمی دارد؟
جواب: اگر معرض تحریک باشد اشکال دارد و بهتر است با لباس عزاداری شود.
آیة الله خامنه ای(دام ظله):
سوال: آیا سوراخ کردن گوشت بدن و قفل زدن و وزنه آویزان کردن به بهانه عزادارى براى امام حسین (علیه السلام) جایز است؟
جواب: چنین اعمالى که موجب وهن مذهب در انظار عموم است صورت شرعى ندارد .
آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله):
سۆال: حضور در مجالس عزاى امام حسین (علیه السلام) در محرّم چه حکمى دارد؟ مستحب است یا واجب؟
جواب: حضور در این مجالس مستحب است; ولى اگر مردم به مقدار لازم حاضر نشوند حضور در این مجالس واجب کفایى است.
آیة الله مکارم شیرازی(دام ظله):
سۆال: اگر حضور عدّه اى در هیئت، سبب اخلال در امر تعظیم شعائر اسلامى گشته، و باعث هتک حرمت مجالس ائمّه اطهار (علیهم السلام) گردد، آیا براى مسئولین هیئت حق بیرون انداختن و یا حق ممانعت از ورود این افراد محفوظ است؟
جواب: حتّى الامکان نباید کسى را از هیئت بیرون کرد; شاید تحت تاثیر واقع شود و هدایت گردد. و در صورت ضرورت باید با زبان خوب عذرشان را بخواهند.
منابع:
سایت اندیشه قم
کتاب احکام عزاداری ـ آیة الله مکارم شیرازی(مدظله)
پایگاه اطلاع رسانی مراجع عظام: صافی گلپایگانی، سیستانی، جوادی آملی(مد ظلهم)
کتاب پیرامون عزاداری عاشورا ـ سید علی خامنه ای(مد ظله)
تبیان