قدیمی‌ترین تصویر عکاسی شده از طاق کسری، مربوط به ۱۸۶۴ میلادی
طاق کسری، طاق خسرو یا ایوان مداین… فرقی ندارد کاخ باشکوه پادشاهان ساسانی را چه بنامید. هر چه باشد، این طاق آنقدر زیبا و شگفت انگیز است که بتوان ساعت ها درباره جاذبه های تاریخی و اهمیت تاریخی آن صحبت کرد. کاخی که سال هاست در ۳۵ کیلومتری جنوب بغداد و در ساحل شرقی رود دجله جا خوش کرده و در فهرست مهم ترین سازه‌های دوران ساسانیان قرار دارد.
طاق کسری اگرچه یک میراث مسلم ایرانی است، اما بعد از تقسیمات ارضی پی در پی که در دنیا اتفاق افتاد، بالاخره نصیب خاک عراق شد تا این روزها با بی توجهی مسئولان فرهنگی این کشور، روز به روز بیشتر از بین برود.
بر اساس نوشتار پهلوی خدای‌نامگ، این کاخ به دستور شاپور اول ساخته شد اما عده ای از باستان شناسان معتقدند که این بنا در دوره انوشیروان بزرگ، شاه مشهور و مقتدر ساسانی ساخته شده است و بعضی دیگر، تاریخ ساخت این بنا را به زمان اشکانیان نسبت می دهند و عقیده دارند که در زمان ساسانیان به دستور انوشیروان ساسانی بازسازی شده و توسعه پیدا کرده است. اما بخت هیچ گاه با کاخ مدائن یار نبود تا در نهایت این کاخ بعد از حمله اعراب به کل نابود شد و جز ویرانه های طاق آن و چند چیزی از آن باقی نماند.
طاق کسری بقایای تالار بزرگ عهد ساسانی جزئی از کاخ سلطنتی بزرگ ایوان کسری بوده است که طول و عرض آن را حدود ۳۶۵ و ۲۷۵ متر تخمین می زنند. در نزدیکی این طاق می توانید چند اثر تاریخی ویران دیگر را هم ببینید که قبلا جزئی از ایوان کسری به شمار می رفتند. جالب ترین این ویرانه ها تلّ معروف حرم کسری است و کمی دورتر از آن، بقایای ساختمان هایی دیده می شود که تا نزدیکی دیوار بستان کسری، کشیده می شوند.
جایی نزدیک به تل‌الذهب (تل طلا) که به گفته باستان شناسان خزانه کسری نام داشته و محلی بوده که خسرو پرویز از آن به عنوان خزانه استفاده می کرده است. در میان این همه ویرانه، طاق کسری چشمگیرترین بنایی است که می توانید ببینید. بنایی که بلندترین طاق دست ساز بشر لقب گرفته است و طول آن به ۹۳ متر می رسد و بیشتر از ۳۵ متر ارتفاع دارد.
