آب مطلق و مضاف
.سئوال1_ آب چند نوع است؟
جواب ـ آب دو نوع است: مطلق و مضاف.
س 2_ آب مضاف چه خصوصیتی دارد؟
ج ـ آب مضاف دو خصوصیت دارد:
الف) از چیزی گرفته شود مانند: آب هندوانه و { کلیه آب میوه ها}.
ب) آبی که با گل { یا شکر چای قهوه و ... } مخلوط گردد.
س 3_ آب مطلق چه آبی است؟
ج ـ آبی است که هیچ کدام از خصوصیت و اوصاف آب مضاف را نداشته باشد.
س 4_ آب مطلق بر چند قسم است؟
ج ـ آب مطلق پنج قسم است: آب کُر _ آب قلیل _ آب جاری _ آب باران _ آب چاه.
1_ آب کُر
س 1_ آب کُر چه خصوصیاتی دارد؟
ج ـ آب کُر مقدار آبی است که اگر در ظرفی که طول و عرض و عمق آن هر یک 3 وجب است و یا ظرفی که مجموعاً 27 وجب باشد بریزند آن ظرف پر شود.
س 2_ در چه صورت عین نجس یا چیزی که نجس شده است آب کُر را نجس می کند؟
ج ـ در صورتی که عین نجس مانند بول یا خون یا چیزی که نجس شده است مانند لباس نجس به آب کر برسد و آب بو، رنگ و یا مزه نجاست را بگیرد نجس می شود.
س 3_ اگر عین نجس یا چیزی که نجس است به آب کر برسد اما رنگ یا بو یا مزه آب را تغییر ندهد آیا نجس می شود؟
ج ـ خیر _ اگر تغییر نکند نجس نمی شود.
س 8_ آیا در صورت تغییر رنگ، بو و یا مزه آب به وسیله غیر نجس آن آب نجس می شود؟
ج ـ خیر، اگر رنگ یا مزه و یا بوی آب کر بر اثر غیر نجاست تغییر کند نجس نمی شود.
س 9_ حکم آبی که بیشتر از کر است و عین نجس به آن رسیده چه می باشد؟
ج ـ اگر عین نجس مانند خون به آبی که بیشتر از کر باشد برسد و بو، رنگ و یا مزه قسمتی از آن را تغییر دهد چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد تمام آب نجس می شود و اگر به اندازه و یا بیشتر از کر باشد فقط مقداری که بو، رنگ و یا مزه آ ن تغییر کرده است نجس می باشد.
س 10_ آب فواره در چه صورت می تواند آب نجس را پاک کند؟
ج ـ در صورتی که آب فواره متصل به کر باشد آب نجس را پاک می کند.
س 11_ آیا آب فواره ای که قطره قطره روی آب نجس می ریزد موجب پاک شدن آن آب می شود؟
ج ـ اگر قطره قطره روی آب نجس بریزد آن را پاک نمی کند. مگر چیزی را روی فواره بگیرند تا آب آن قبل از قطره قطره شدن به آب نجس متصل شود و بنا بر احتیاط مستحب آب فواره با آب نجس مخلوط گردد.
س 12_ در چه صورتی آبی که از شستن چیز نجس می ریزد پاک است؟
ج ـ چیز نجس را زیر شیری که متصل به کر است بشویند آبی که از آن می ریزد اگر متصل به کر باشد و بو، رنگ و یا مزه نجاست را نگرفته باشد و عین نجاست نیز در آن نباشد پاک است.
س 13_ اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و مقداری از آن یخ نبندد و در همین حال نجسی به آن برسد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و باقی آن به اندازه کر نباشد چنانچه نجاست به آن برسد نجس می شود و هر مقدار از یخ نیز که آب می شود نجس است.
س 14_ اگر در قلیل و کثیر بودن آبی شک کردیم چه وظیفه ای داریم؟
ج ـ آبی که به اندازه کر بوده اگر انسان شک کند که از کر کمتر شده یا نه در حکم، آب کر است. یعنی نجاست را پاک می کند و اگر نجاستی به آن برسد نجس نمی شود و آبی که کمتر از کر بوده و انسان شک دارد به مقدار کر شده یا نه حکم آب کر را ندارد و بنا بر احتیاط لازم نیست در این گونه موارد تفحص و تحقیق نماید.
س 15_ کر بودن آب از چه راههایی ثابت می شود؟
ج ـ از سه راه کر بودن آب ثابت می شود که به شرح ذیل می باشد:
الف) خود انسان یقین کند که آب به اندازه کر است.
ب) دو مرد عادل یا یک نفر خبر دهد که این آب مثلاًبه اندازه کر است.
ج) کسی که آب در اختیار اوست بگوید که آب به اندازه کر است. مثلاً حمامی بگوید آب حمام به اندازه کر است.
2_ آ ب قلیل
س 16_آب قلیل به چه آبی می گویند؟
ج ـ آبی که از کر کمتر باشد و از زمین بجوشد.
س 17_ اگر آب قلیل بر چیز نجس بریزد و یا نجس به آب قلیل برسد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر آب قلیل بر چیز نجس بریزد یا چیز نجس به آن برسد نجس می شود.
س 18_ در صورتی که آب قلیل از بالا و با فشار بر چیز نجس بریزد، چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر از بالا و یا با فشار بر چیز نجس بریزد مقداری که به آن چیز می رسد نجس و بقیه آب پاک است.
س 19_ حکم آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست، روی چیز نجسی ریخته می شود و از آن جدا می گردد، چیست؟
ج ـ این آب نجس است و بنا بر احتیاط مستحب نیز باید از آب قلیلی که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود، اجتناب شود.
س 20_ آبی که برای شستن مخرج بول و غایط به کار می رود، با چه شرطی پاک است و چیزی را که به آن برسد، نجس نمی کند؟
ج ـ آب مذکور با پنج شرط پاک است و اگر چیزی به آن برسد، نجس نمی شود: اول) بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم) نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم) نجاست دیگری مانند خون غیر متعارف با بول و غایط بیرون نیامده باشد. چهارم) ذره های غایط در آب پیدا نباشد. پنجم) به اطراف مخرج بیشتر از مقدار معمول نجاست نرسیده باشد.
3_ آب جاری
س 21_ آب جاری به چه آبی می گویند؟
ج ـ آب جاری به آبی می گویند که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد. مانند آب چشمه و قنات.
س 22_ اگر آب جاری کمتر از کر بود چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ آ ب جاری اگر چه کمتر از کر باشد چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو، رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نکرده، پاک است.
س 23_ آب جاری در چه صورت نجس می شود؟
ج ـ در صورتی که نجاستی به آب جاری برسد و مقداری از آن بر اثر نجاست تغییر کند فقط همان مقدار نجس می شود و قسمتی که متصل به چشمه است اگر چه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر اگر چه به اندازه کر باشد و یا به سبب آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد پاک و گرنه نجس است.
س 24_ حکم آب چشمه ای که جاری نیست چه می باشد؟
ج ـ آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که از آن بردارند باز می جوشد در حکم آب جاری می باشد یعنی اگر نجاست به آن برسد تا وقتی بو، رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نکرده باشد پاک است.
س 25_ آب ایستاده و متصل به آب نهر چه حکمی دارد؟
ج ـ آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آن می باشد حکم آب جاری را دارد.
س 26_ حکم آب چشمه ای که گاهی می جوشد و گاهی خشک می باشد چیست؟
ج ـ چشمه ای که مثلاً در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد، فقط وقتی که می جوشد درحکم آب جاری است.
س 27_ آب حوض حمام در چه صورت پاک است؟
ج ـ آب حوض حمام اگر چه کمتر از کر باشد چنانچه به خزینه ای که آب آن به اندازه کر است متصل باشد مانند آب جاری است.
س 28_ آب لوله های حمام و سا ختمانها که از شیرها و دوشها می ریزد چیست؟
ج ـ اگر متصل به کر باشد مانند شبکه های آبرسانی در شهرها در حکم آب جاری است.
س 29_ آبی که بر روی زمین جریان دارد و از زمین نمی جوشد چیست؟
ج ـ آبی که بر زمین جریان دارد و از زمین نمی جوشد چنانچه کمتر از کر باشد و نجاست به آن برسد نجس می شود.
4_ آب باران
س 30_ آب باران در چه صورت چیز نجس را که در آن عین نجاست نیست پاک می کند؟
ج ـ اگر بر چیز نجس که عین نجاست در آن نیست یک مرتبه باران ببارد جایی که باران به آن برسد پاک می شود. ولی باریدن دو سه قطره فایده ندارد بلکه باید طوری باشد که بگویند: باران می آید و بنا بر احتیاط مستحب باران مقداری باشد که بر زمین سخت جاری شود.
س 31_ باران فرش لباس و مانند آن را چگونه پاک می کند؟
ج ـ چنانچه با آب باران شسته شود فشار لازم نیست.
س 32_ اگر باران بر عین نجس ببارد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر باران بر عین نجس ببارد و به جای دیگر ترشح کند چنانچه عین نجاست همراه آن نباشد و بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگرفته باشد پاک است. پس اگر باران بر خون ببارد و ترشح کند چنانچه ذره ای خون در آن باشد یا بو یا رنگ و یا مزه خون گرفته باشد نجس می شود.
س 33_ سقف ساختمان یا روی بام که عین نجاست دارد در صورت باریدن باران بر آن چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر بر سقف ساختمان یا روی بام عین نجاست باشد تا وقتی باران بر بام می بارد آبی که به چیز نجس رسیده و از سقف یا ناودان می ریزد پاک است ولی بعد از قطع شدن باران اگر معلوم باشد آبی که می ریزد به چیز نجس رسیده است نجس می باشد.
س 34_ آیا آب باران زمین نجس را پاک می کند؟
ج ـ زمین نجسی که باران بر آن ببارد پاک می شود. اگر باران بر زمین جاری شود و به جای نجسی که زیر سقف است برسد آن را نیز پاک می کند.
س 35_ آیا خاک نجسی که بر اثر باران گل شده پاک است؟
ج ـ بله خاک نجسی که بر اثر باران گل شده است پاک می باشد.
س 36_ حکم آ ب بارانی که در جایی جمع شده است چیست؟
ج ـ هر گاه آب باران در جایی جمع شود اگر چه کمتر از کر باشد چنانچه هنگامی که باران می آید چیز نجسی را در آن بشویند و آب بو یا رنگ و یا مزه نجاست نگیرد آن نجس پاک می شود.
س 37_ اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود فرش نجس نمی شود و زمین نیز پاک می گردد.
5_ آب چاه
س 38_ حکم آب چاه چیست؟
ج ـ آب چاهی که از زمین می جوشد اگر چه کمتر از کر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتی بو یا رنگ و یا مزه آن بر اثر نجاست تغییر نکرده، پاک است ولی مستحب است پس از رسیدن بعضی از نجاستها به چاه به مقداری که در الفقه بیان شده است از آب آن بکشند.
س 39_ آب چاهی که نجاست در آن ریخته شده است چیست؟
ج ـ اگر نجاستی در چاه بریزد و بو یا رنگ و یا مزه آب را تغییر دهد چنانچه تغییر آب چاه از بین برود پاک می شود اگر چه بنا براحتیاط مستحب باید با آبی که از چاه می جوشد مخلوط گردد.
س 40_ حکم آب بارانی که بعد از ایستادن باران در گودالی با آب دیگری جمع شود چیست؟
ج ـ اگر آب باران پس از ایستادن با آب دیگری در گودالی جمع شود و کمتر از کر باشد با رسیدن نجاست به آن نجس می شود.
احکام آبـها
س 41_ حکم آب مضاف چیست؟
ج ـ آب مضاف چیز نجس را پاک نمی کند و وضو و غسل با آن باطل است.
س 42_ اگر نجاستی به آب مضاف برسد چه حکمی پیدا می کند
ج ـ آب مضاف هر قدر زیاد باشد ــ البته نه به اندازه چاههای نفت و مانند آن ــ اگر ذره ای نجاست به آن برسد نجس می شود.
س 43_ اگر آب مضاف از بالا روی نجس بریزد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ چنانچه از بالا روی نجس بریزد مقداری که به چیز نجس رسیده، نجس و مقداری که بالاتر از آن است پاک می باشد. مثلاً اگر گلاب را از گلابدان روی دست نجس بریزند، آنچه به دست رسیده نجس و آنچه به دست نرسیده، پاک است و همچنین اگر مانند فواره با فشار از پایین به بالا برود، اگر نجاست به قسمت بالای آب برسد، پایین آب نجس نمی شود.
س 44_ حکم آب مضافی که نجس است و با آب کر مخلوط شده چیست؟
ج ـ اگر آب مضاف نجس طوری با آب کر یا جاری مخلوط شود که دیگر بر آن آب مضاف نگویند پاک می شود.
س 45_ آبی که مطلق بوده و معلوم نیست مضاف شده یا نه چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ در حکم آب مطلق است یعنی چیز نجس را پاک می کند و وضو و غسل نیز با آن صحیح است.
س 46_ آبی که مضاف بوده و معلوم نیست مطلق شده یا نه چه حکمی دارد؟
ج ـ در حکم آب مضاف است یعنی چیز نجس را پاک نمی کند و وضو و غسل نیز با آن باطل است.
س 47_ آبی را که اصلاً نمی دانیم مضاف است یا مطلق چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ آبی که معلوم نیست مطلق است یا مضاف و معلوم نیست که قبلاً مطلق بوده یا مضاف نجاست را پاک نمی کند. وضو و غسل نیز با آن باطل است ولی اگر به اندازه کر یا بیشتر با شد و نجاست به آن برسد به نجاست آن حکم نمی شود.
س 48_ اگر عین نجاست به آن برسد چه حکمی پیدا می کند؟
ج ـ آبی که عین نجاست مانند خون و بول به آن برسد و بو یا رنگ و یا مزه آن را تغییر دهد اگر چه کر یا جاری باشد نجس می شود.
س 49_ اگر بو یا رنگ و یا مزه آب بر اثر نجاست بیرون از آن تغییر کرده چیست
ج ـ اگر بو یا رنگ و یا مزه آب بر اثر نجاستی که بیرون از آن است عوض شود _مثلاًًًًً مرداری که پهلوی آب است بوی آن را را تغییر دهد _ عدم نجاست آن است و رعایت احتیاط لازم نمی باشد گر چه خوب است.
س 50_ حکم آبی که عین نجاست در آن ریخته شده، اگر با کر یا جاری متصل شود چیست؟
ج ـ آبی که عین نجاست مانند خون و بول در آن ریخته و بو یا رنگ و یا مزه آن را تغییر داده باشد چنانچه به آب کر یا جاری متصل شود و یا باران به آن ببارد یا باد باران را در آن بریزد و یا آب باران از ناودان در آن جاری شود و تغییر آن را از بین ببرد پاک می شود.
س 51_ آیا آبی که بعد از آب کشیدن چیز نجس در آب پاک از آن می ریزد پاک است یا نجس؟
ج ـ اگر چیز نجسی را در آب کر یا جاری آب بکشند آبی که بعد از بیرون آوردن ازآن می ریزد پاک است.
س 52_حکم آبهایی که قبلاً پاک یا نجس بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه چه می باشد؟
ج ـ آبی که پاک بوده و معلوم نیست نجس شده یا نه پاک است و آبی که نجس بوده و معلوم نیست پاک شده یا نه نجس است.
س 53_ نیم خورده حیوانات نجس و نیم خورده حیوانات حرام گوشت چه حکمی دارد؟
ج ـ نیم خورده سگ، خوک و کافر که نجس هستند نجس و خوردن آن حرام است و نیم خورده حیوانات حرام گوشت پاک و خوردن آن مکروه می باشد مگر نیم خورده گربه که خوردن آن کراهت ندارد.