اینکه چطور می توان فرزندان را به انجام و تکرار رفتارهای خوب علاقمند کرد و رفتارهای شایسته را در آنها به صورت عادت در آورد سوالی است که ذهن اغلب والدین را به خود مشغول می کند. حال این تقویت کننده ها چه می تواند باشد و چگونه باید اجرا شود و...
تقویت کننده ها عمدتاً به اموری اطلاق می شود که نرخ یک رفتار را افزایش می دهند که در شیوه های تربیتی کودکان بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. وقتی تقویت کننده به درستی و در مواقع مناسب به کودک ارائه شود، کودک به انجام دادن بیشتر آن کار درست، تمایل نشان داده و به احتمال زیاد آن شیوه تربیتی با برنامه آموزشی به موفقیت خواهد رسید.
تکرار رفتارهای خوب فرزند میتوان از تقویت کننده ها استفاده کرد
حال ببینیم این تقویت کننده ها چه هستند؟
تقویت کننده های خوردنی
تقویت کننده های خوردنی- چیزهایی که کودکان دوست دارند و قابل خوردن وآشامیدن هستند را تقویت کننده های خوردنی می نامند. بیشتر کودکان ترجیح می دهند به جای بازی و یا مورد توجه مربیان و والدین قرار گرفتن یا سایر فعالیت ها، چیزی بخورند یا بیاشامند. آنها شیرینی، بیسکوییت، ژله، برخی میوه ها، اسمارتیز آب نبات، ذرت و ... را بسیار دوست دارند. اغلب کودکان این تقویت کننده ها را به بازی های فکری و انجام دادنی ترجیح می دهند اما فراموش نکنید که این شما هستید که می توانید در کودکتان ذائقه سازی کنید لذا توجه جدی داشته باشید که تقویت کننده های خوردنی همیشه اولویت آخر والدین باید باشد.
اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه 30 ثانیه تا 1دقیقه با آنها بازی کنند
اسباب بازیها
تقویت کننده های انجام دادنی- اسباب بازی ها و یا بازی هایی که مستلزم شرکت افراد دیگر نیستند، تقویت کننده های انجام دادنی به شمار می روند. مثلاً برخی کودکان دوست دارند اسباب بازی های متحرک برقی را که این طرف و آن طرف می روند تماشا کنند و یا با توپ و عروسک بازی کنند. برخی دیگر درست دارند کاغذ یا پارچه را پاره کنند. برخی تاب خوردن را دوست دارند، آب بازی کنند، سه چرخه سواری کنند و....
نکته: اگر قرار باشد تقویت کننده های خوردنی با انجام دادنی به عنوان تقویت کننده مورد استفاده قرار گیرند، پیش از آموزش دادن، کودک باید از آنها محروم باشد. در صورتی که آموزش دهنده بخواهد چندین بار از چنین تقویت کننده هایی استفاده کنند باید به کودک اجازه داد که تنها در فاصله های کوتاه 30 ثانیه تا 1دقیقه با آنها بازی کنند.
کودک را در آغوش بگیرید
تقویت کننده های اجتماعی- تقویت کننده های اجتماعی آنها هستند که با افراد دیگر سر و کار دارند. پدر و مادر، معلمان یا مربیان می توانند کودکان را تشویق کنند، در آغوش بگیرند، با دست به پشت شان بزنند و یا با آنها بازی کنند. برای اینکه رفتاری در کودک تقویت شود یا دوام یابد باید ترتیبی بدهید که پس از اینکه کودک هر بار رفتار مورد نظر را انجام داد پاداشی به او داده شود. به بیان دیگر هر رفتار مطلوب کودک نتیجه خوشایندی به دنبال داشته باشد.
لازم است پدران، مادران برنامه هایی ترتیب دهند تا یادگیری مطالب تازه نتیجه ای خوشایند یا فایده ای مستقیم برای کودک داشته باشد. باید توجه داشت که استفاده از تقویت کننده به عنوان پاداش برای کودک جالب است و تقویت کننده رفتار وی می شود.
در انسان ها یک خصیصه ذاتی وجود دارد که طبق آن افراد با کسانی که رفتار محبت آمیز دارد با محبت و نسبت به کسانی که رفتار خصمانه دارند با پرخاشگری رفتار می کنند. فردی که مرتب تقویت می شود به همه افراد رفتار محبت آمیز نشان می خواهد داد و فردی که زیاد تنبیه می شود نسبت به همه رفتارهای پرخاشگرانه خواهد داشت.
در تربیت فرزندان از تشویق نیز استفاده کنید، چون کودکانی که به خاطر کارهای خوب و رفتارهای مناسب مورد تشویق قرار می گیرند در بزرگسانی افرادی مطمئن، با کفایت، شاداب و موفق خواهند بود.
منبع:تبیان