علل کاهش سن ابتلا به آرتروز و زانودرد:متخصصان معتقدند سن شروع بیماری‌های مفصلی کاهش یافته است، طوری‌که تا حدود 20 سال قبل، اکثر افرادی که برای درمان دردهای مفصلی به درمانگاه‌های فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می‌کردند، افراد بالای 55 تا 60 سال بودند و در واقع تخریب غضروف مفصلی در سنین بالا شروع می‌شد، ولی امروزه این سن به 30 سال کاهش پیدا کرده و پزشکان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین 30 تا 50 سال با دردهای گردن، زانو، کمر و سایر مفاصل به مراکز درمانی هستند.
نداشتن فعالیت بدنی، از دلایل اصلی ابتلا به آرتروز و دردهای مفصلی است
ابتلا به آرتزوز و درد های مفصلی به علت سبک زندگی غلط
دکتر رحیمی- متخصص فیزیوتراپی- دلیل کاهش سن ابتلا به آرتروز و دردهای مفصلی را شیوه ی زندگی نامناسب، وضعیت کاری و شغلی افراد ذکر می‌کند و می‌گوید: «بی‌تحرکی در محیط‌های اداری و نداشتن فعالیت‌های بدنی در زندگی، از دلایل اصلی این بحران اجتماعی است.»
دکتر نجاتیان - فیزیوتراپیست- هم با اشاره به اینکه یکی از عوامل کاهش سن ابتلا به بیماری‌های مفصلی در ایران، اشکال در وضعیت حرکتی به خاطر زندگی شهرنشینی است، می‌گوید: «نشستن، خوابیدن، نوع راه‌رفتن و نوع کفش انتخابی در میان مردم ما اصلا استاندارد نیست. این در حالی است که حتی آموزش‌های لازم برای اصلاح این سبک زندگی در کشور ما وجود ندارد. در کشورهای پیشرفته به همه افراد آموزش‌های لازم برای کار در اداره‌ها و... از طریق مجلات و بروشورهای مختلف داده می‌شود، ولی در ایران هیچ‌کدام از این اقدامات صورت نمی‌گیرد.»
این فیزیوتراپ با بیان اینکه علت دیگر شیوع این بیماری‌ها نداشتن فعالیت‌های ورزشی است، به‌طوری که کمتر از 10درصد افراد جامعه به‌طور روزمره ورزش می‌کنند، ادامه می‌دهد: «در بسیاری از افراد، هماهنگی میان عضلات وجود ندارد و این امر می‌تواند یا به‌علت عوامل ژنتیک باشد یا به‌علت چاقی بیش از حد. همچنین تغذیه نیز از جمله عواملی است که به‌خصوص در کودکان، از وضعیت نامناسبی برخوردار است.
امروزه کودکان به جای آب، نوشابه می نوشند. مصرف نوشابه به خاطر اسید فسفریک، جذب کلسیم را محدود می‌کند و اگر به‌طور روزمره از این ماده استفاده شود، در سنین جوانی افراد به سرعت دچار بیماری‌های مفصلی می‌شوند. همچنین امروزه در بین کودکان به‌خصوص در مدارس، شیر یا عرضه نمی‌شود یا با کیفیت بسیار پایین عرضه می‌شود که این امر خود زمینه را برای افزایش بیماری‌های مفصلی در جوانی آماده می‌کند.»
یکی از عوامل کاهش سن ابتلا به بیماری‌های مفصلی، اشکال در وضعیت حرکتی است
رایج‌ترین درد، درد زانو است
به گفته متخصصان، به ازای هر یک کیلو اضافه‌وزن در سطح صاف، حدود 3 تا 5 برابر فشار بیشتر به زانوها وارد می‌شود که در مواقع بالا و پایین‌رفتن از پله، این فشار 10 برابر می‌شود. همچنین شایع‌ترین دردهای مفاصل مربوط به کشکک زانو است که در واقع استخوانی است که داخل تاندون عضله چهارسر ران قرار گرفته و در هر خم و راست‌شدن زانو حدود 7 تا 8 سانتی‌متر این استخوان روی زانو حرکت می‌کند.
هرچه این حرکت طبیعی‌تر باشد، مشکلات آن کمتر خواهد بود، ولی اگر در مسیر حرکت کشکک روی زانو، مقداری انحراف به طرف داخل یا خارج وجود داشته باشد، باعث خراش غضروف یا نرم‌شدگی آن می‌شود که موجبات درد و ناراحتی را در قسمت جلوی زانو فراهم می‌کند.
دکتر ترکمان، متخصص زانو در این باره توضیح می‌دهد: «بیشترین دردهای زانو در افراد جوان- به‌خصوص زنان جوان- به وجود می‌آید و شایع‌ترین علت آن، یکی ضعف عضله چهار سر ران است که این عضله به‌طور طبیعی در زنان ضعیف‌تر است و دیگری رعایت‌نکردن برخی اصول نشستن و برخاستن است، مثل دو‌زانو یا چهار‌زانو نشستن یا بالا رفتن از سطح شیب‌دار به‌مدت طولانی و یا خم بودن زانو به مدت زیاد که در نتیجه کارهای اداری در فرد به وجود می‌آید و البته از همه مهم‌تر ضعف عضله چهارسر ران است که نیاز به تقویت دارد.»
وی تصریح می‌کند: «البته برخی عوامل فرعی وجود دارند که باعث می‌شوند آرتروز زودتر یا شدیدتر به وجود آید. یکی از این عوامل، افزایش وزن و چاقی فرد است که ارتباط مستقیم با دردهای زانو دارد. علاوه بر آن انحراف زانو به شکل پرانتزی یا ضربدری موجب می‌شود که وزن بدن به‌طور یکسان روی سطح زانو پخش نشود و یک طرف، فشار بیشتری را تحمل کند و در نهایت این فشار باعث ساییدگی مفصل شود. البته در ایران، انحراف از نوع پرانتزی بیشتر از ضربدری شایع است.»
درد مفاصل و آرتروز با بی تحرکی درمان نمی شود
برخی از مردم به اشتباه تصور می‌کنند که صرفا با حذف فشار از روی مفصل و ثابت‌نگه‌داشتن آن، مشکلشان حل می‌شود، درصورتی که به گفته متخصصان، نداشتن تحرک مناسب، خود خطرات جدی مانند آرتروز مفصل را در پی‌دارد، زیرا تغذیه مفصل از طریق تحرک صورت می‌گیرد.
از مهم‌ترین عوامل پیشگیرانه و درمان آسیب‌های مفصل زانو، کاهش وزن است
دکتر هادیان، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران هم فشارهای طولانی و ثابت روی مفصل را مانند فشار روی یک اسفنج آغشته به آب می‌داند که در اثر فشار، آب خود را از دست می‌دهد و مفصل در این شرایط آماده تخریب می‌شود.
وی عادت‌های غلط در زندگی روزمره مانند نشستن به صورت چهار زانو و استفاده از توالت‌های ایرانی را از جمله موارد تشدید‌‌‌کننده آسیب به مفصل زانو ذکر کرده و می‌گوید: «عضلات در بدن همانند کمک فنرها در ماشین عمل کرده و مانع از ایجاد فشار روی اسکلت استخوانی و مفاصل بدن می‌شوند، برای همین تقویت عضلات چهار سر ران و عضلات پشت ران، هماهنگی در تقویت عضلات، کاهش وزن، تغذیه صحیح، تحرک مناسب و انجام ورزش‌های درست (و حتی‌الامکان با نظارت متخصصین فیزیوتراپی و طب ورزش) از جمله راهکارهای پیشگیرانه و درمانی درد مفصل زانو است.»
وی یکی از مهم‌ترین عوامل پیشگیرانه و درمان آسیب‌های مفصل زانو را کاهش وزن می‌داند: «به‌عنوان مثال فشار وارد بر مفصل زانو در هنگام بالارفتن از پله‌ها معادل سه برابر وزن بدن و در هنگام پایین آمدن، 7 تا 8 برابر وزن بدن است و این امر خود دلیل محکمی در کاستن وزن بدن در جهت سلامت مفاصل به‌خصوص مفصل زانو خواهد بود.»
پیشگیری، مهم‌تر از درمان
متخصصان بهترین راه درمان آرتروز را کاهش عوامل به وجود آورنده آن می‌دانند و توصیه می‌کنند افراد از دو زانو و چهار زانو نشستن پرهیز کنند. همچنین افرادی که مشکل زانو دارند، راه‌رفتن در سطح صاف را در برنامه زندگی خود قرار دهند، زیرا هیچ آرتروزی مانع از راه‌رفتن افراد در سطح صاف نمی شود.
البته درمان‌های دارویی و جراحی زانو هم در موارد شدیدتر، از درمان‌های مفید و ضروری آسیب‌های مفصل زانو هستند. در عمل جراحی زانو که رویه مفصلی تعویض می‌شود، در واقع مفصل مصنوعی برای فرد گذاشته می‌شود و درد تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
منبع : hamshahrionline.ir