آزمایش های غربالگری، روش مناسبی برای پیشگیری از بیماری ها هستند. این آزمایش ها بدون اینکه فرد علامت خاصی داشته باشد، برای تشخیص زودرس بیماری ها انجام می شوند. در پوستر این هفته «سلامت» با رایج ترین آزمایش ها غربالگری آقایان، در آستانه روز «سلامت مردان» آشنا می شوید....
● برای تشخیص زودرس دیابت نوع ۲
آزمایش هایی که برای تشخیص زودرس دیابت نوع ۲ لازم است، شامل اندازه گیری قند خون پس از دست کم هشت ساعت ناشتاست. میزان طبیعی این آزمایش، کمتر از ۱۱۰ میلی گرم در دسی لیتر است. میزان قند خون طبیعی دو ساعت پس از صرف غذا نیز کمتر از ۱۴۰ است. مردان سالم بزرگسال بالای ۴۵ سال لازم است که هر ۳ سال یک بار قند خون شان را اندازه بگیرند و آنهایی که در معرض خطر بیشتر ابتلا به دیابت هستند، باید با فواصل کمتر قند خون شان را اندازه بگیرند؛ مثلا مردان دارای اضافه وزن، آنهایی که بستگان مبتلا به دیابت نوع ۲ دارند و برخی از گروه های نژادی.
● برای تشخیص زودرس چربی خون بالا
بالا بودن کلسترول بد (LDL) و تری گلیسرید (TG) و پایین بودن کلسترول خوب (HDL)، خطر ایجاد تصلب شرایین را می افزاید. آزمایش هایی که برای چربی خون باید انجام شود، عبارت است از: اندازه گیری کلسترول تام، کلسترول بد (LDL)، کلسترول خوب (HDL)، نسبت کلسترول تام به کلسترول بد و همچنین اندازه گیری تری گلیسرید.
همه مردان بزرگسال بالای ۲۰ سال، اگر کلسترول LDLشان کمتر از ۱۳۰ باشد، باید هر ۵ سال یک بار و اگر کلسترول LDLشان بین ۱۳۰ تا ۱۶۰ (در حد مرزی) باشد، باید هریک تا سه سال یک بار آزمایش چربی خون انجام دهند. در صورتی که فرد عوامل خطرسازی برای بیماری قلبی یا عروقی را نیز داشته باشد یا در صورتی که علت پزشکی دیگری وجود داشته باشد، ممکن است این آزمایش با فواصل کمتری انجام شود.
● برای تشخیص زودرس فشار خون بالا
در اندازه گیری های فشار خون، فشار خون یک مرد بالغ و سالم در صورتی به عنوان «فشار خون بالا» تخمین زده می شود که فشار خون ماکزیمم بالای ۱۴۰ و فشار خون می نیمم بالای ۹۰ میلی متر جیوه باشد. اگر فشار ماکزیمم بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ و یا فشار خون می نیمم بین ۸۵ تا ۹۰ میلی متر جیوه باشد، فشار خون، «مرزی» تلقی می شود. تعداد موارد بررسی فشار خون تابع شدت پرفشاری خون و وجود سایر عوامل خطرساز برای حمله قلبی و سکته مغزی است.
مردان بزرگسال و سالمی که در آخرین اندازه گیری، فشار خون طبیعی داشته اند (یعنی فشار خون ماکزیمم زیر ۱۳۰ و فشار خون می نیمم زیر ۸۵ میلی متر جیوه)، باید دست کم هر دو سال یک بار فشار خون شان اندازه گیری شود و بزرگسالانی که فشار خون بالای حد مرزی بوده (فشار خون ماکزیمم ۱۳۰ تا ۱۴۰ و فشار خون می نیمم ۸۵ تا ۹۰ میلی متر جیوه) باید هر ۳ تا ۶ ماه یک بار فشار خون شان را اندازه بگیرند.
سرطان پروستات شایع ترین سرطان مردانه است
● برای تشخیص زودرس سرطان روده بزرگ و راست روده
سرطان روده بزرگ و راست روده دومین علت شایع مرگ ناشی از سرطان است و سرطان روده بزرگ در میان مردان (پس از سرطان ریه و سرطان پروستات) در رده سوم قرار می گیرد. دانشمندان معتقدند که سرطان روده بزرگ در اکثریت موارد از پولیپ های روده بزرگ منشا می گیرد. اگر پولیپ ها به زودی شناسایی و برداشته شوند، از ایجاد سرطان روده بزرگ جلوگیری می شود.
برای تشخیص زودرس پولیپ ها و سرطان روده بزرگ، ممکن است آزمایش مخفی خون لازم باشد. این، یک آزمایش شیمیایی است که مقادیر اندک خون در مدفوع را شناسایی می کند. این آزمایش، آسان و ارزان است اما همیشه دقیق نیست.
برخی از سرطان ها با این آزمایش شناسایی می شوند و بسیاری از موارد مثبت نیز ممکن است به دلیل عوارضی غیر از سرطان باشند. به غیر از این، سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر، کولونوسکوپی مستقیم نوری یا کولونوسکوپی مجازی نیز ممکن است برای تشخیص این بیماری انجام شود.
تمام مردان سالم باید در ۵۰ سالگی آزمایش خون مخفی انجام دهند و تحت سیگموئیدوسکوپی قابل انعطاف قرار گیرند و به دنبال آن، آزمایش خون مخفی هر سال یک بار و سیگموئیدوسکوپی هر ۵ سال یک بار انجام شود. یک روش دیگر، انجام کولونوسکوپی در ۵۰ سالگی و سپس، انجام آن هر ۱۰ سال یک بار است؛ در صورتی که سابقه پولیپ یا سرطان وجود نداشته باشد.
● برای تشخیص زودرس گلوکوم یا آب سیاه
گلوگوم یا آب سیاه، عارضه ای است که در آن، فشار داخل چشم به طور غیرطبیعی بالا می رود. برای تشخیص این عارضه از تونومتری (اندازه گیری فشار داخل چشم) توسط متخصص چشم استفاده می شود و البته این آزمایش باید بخش استاندارد از هر معاینه کامل چشمی باشد. آکادمی متخصصان چشم آمریکا توصیه می کند در فواصل سنی زیر، معاینه چشم کامل (از جمله، اندازه گیری فشار داخل چشم) انجام شود:
▪ بین۲۰ تا ۲۹ سالگی: هر ۳ تا ۵ سال یک بار در آنهایی که سابقه گلوکوم (آب سیاه) داشته اند
▪ بین ۳۰ تا ۳۹ سالگی: بین ۲ تا ۴ سال در آنهایی که سابقه گلوکوم (آب سیاه) داشته اند
▪ سایرین باید دست کم ۲ بار در طول این مدت (تا ۳۹ سالگی) معاینه چشمی انجام دهند.
▪ بین۴۰ تا ۶۴ سالگی: هر ۲ تا ۴ سال یک بار
▪ از ۶۵ سالگی به بعد: هر ۱ یا ۲ سال یک بار
● برای تشخیص زودرس سرطان مثانه
آزمایش ادرار از لحاظ سلول های خونی می تواند به تشخیص زودرس سرطان مثانه کمک کند. سرطان مثانه می تواند باعث خونی شدن واضح ادرار یا خونی شدن میکروسکوپی ادرار شود. البته باید توجه داشت که سرطان مثانه تنها یکی از علل پدیدار شدن خون در ادرار است. هر مردی که سیگاری است یا قبلا سیگار می کشیده یا سابقه قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع رنگ ، چرم،تایر و لاستیک را داشته، باید پس از ۶۰ سالگی، به طور دوره ای، آزمایش ادرار بدهد تا وجود یا عدم وجود خون در ادرار او تحت آزمایش قرار بگیرد.
● برای تشخیص زودرس سرطان پروستات
سرطان پروستات شایع ترین سرطان مردانه است که با آزمایش های مختلفی سعی شده است بیماریابی زودرس در این مورد انجام شود. آزمایش ها و اعمالی که برای تشخیص زودرس سرطان پروستات انجام می شوند، عبارت است از: معاینه انگشتی راست روده (توش رکتال) و اندازه گیری آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA).
● برای تشخیص زودرس ملانوم و سایر سرطان های پوست
ملانوم وخیم ترین سرطان پوست است. برای تشخیص سرطان های پوستی، معاینه کامل پوست بدن لازم است. جامعه سرطان آمریکا توصیه می کند هر ۳ سال یک بار، بین سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی؛ و هر سال پس از ۴۰سالگی معاینه پوست انجام شود.
منبع:persianpersia.com