دوربین های مخفی را جدّی بگیرید!

ما انسان ها تا وقتی که کسی بالای سرمان نباشد و اعمال ما را کنترل نکند ، همیشه می خواهیم که از زیر کارها فرار کنیم یا کارها را به نحو اتم و اکمل انجام ندهیم . نمونه اش همین دوربین های مخفی اسا که نیروی انتظامی چند وقتی است که فعال کرده .از وقتی که این ها فعال شدن ، شهروندان محترم از ترس جریمه شدن هم که شده کمتر خلاف می کنند .

در زمینه ی عوامل معنوی و گناه کردن یا نکردن ما هم داستان همین است ، اگر ما واقعاً یقین صد در صد داشته باشیم که اعمال ما از کوچکترین آن تا بزرگترینش ثبت و ضبط می شود ، حواسمان را خیلی بیشتر جمع می کنیم .مشکل اینجا است که هنوز به این یقین نرسیده یا شاید آگاهی کافی از عواملی که ما را از گناه می تواند باز دارد ، نداریم .

عوامل زیادی می تواند نیروی بازدارندگی داشته باشد .

عوامل اعتقادی

ما اگر ایمان داشته باشیم ، یعنی غافل نشویم از اینکه خدا ما را می‌بیند. در عالم دوربین مخفی وجود دارد ، هیچ گاه سمت گناه که هیچ ، به آن فکر یا اشاره هم نمی کنیم . اگر یک راننده در یک جاده بداند که قدم به قدم پلیس راه دوربین مخفی گذاشته است ، یک راننده بداند که سرعتی که دارد ، سرعت روی صفحه ثبت می‌شود و وقتی می‌رود که ساعت بزند ، آن صفحه نشان می‌دهد. مهم این است که به بودن دوربین مخفی ایمان داشته باشیم .

ایمان به حضور خداوند ، عامل دوری از گناه

ایمان به حضور! وقتی ما خودمان در جایی تنها هستیم ، به راحتی وبدون عذر خواهی از کسی سرفه می کنیم ، پایمان را دراز می کنیم اما وقتی در جایی با کسی هستیم ، به دلیل ایمان به حضور او اگر کوچکترین کاری که حتی گناه هم نباشد ، انجام دهیم سریع عذر خواهی می کنیم ، چرا که به حضور او ایمان داریم .

علت اینکه امامان در دعاهایشان اینقدر معذرت خواهی می‌کنند ، چون خدا را حاضر می‌بینند . کسی که خدا را حاضر می‌بیند ، کاری را هم که گناه نیست ، خیال می‌کند گناه وخطا است ، یعنی نگاهش ، نگاه گناه است .

« إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ »1 ، « أَ لَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرى‏ »2

. « یَرى » ، یعنی خدا می‌بیند . « بِالْمِرْصادِ » ، یعنی خدا در کمین است. « یَعْلَمْ » خدا می‌داند. « شاهدٌ » ، خدا شاهد است . تمام این تعبیرها، برای همین است . خدا می‌بیند . اینها همه نشان از ایمان به حضور خداست. این یک مورد. خدا محیط است، احاطه دارد. خدا خبیر است. خدا رقیب است. رقیب از «رَقَبَ» است . «رَقَبَ» یعنی گردن ! یعنی کسی که گردنش را جلو میاورد که ببیند چه اتفاقی افتاده است .

این تعابیری که در قرآن آورده شده ، بی حساب و کتاب نیست . می‌خواهد بگوید هر چه مردم ایمان داشته باشند که در محضر خدا هستند ، این خودش قوی‌ترین عامل است برای اینکه انسان را از گناه باز دارد .

از کسانی که نسبت به اعمال ما اطلاع دقیق دارد ، خودمان هستیم .خودمان هم می‌دانیم که چه کرده‌ایم . قرآن می‌فرماید که « شَهِدْنا عَلى‏ أَنْفُسِنا» ، « شَهِدُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِم.»

آگاهی پیامبر و معصومان از کارهای مردم

ایمان به علم و آگاهی پیامبر! ما باید بدانیم که پیغمبر هم می‌داند . چون قرآن می‌فرماید که « إِنَّا أَرْسَلْناکَ شاهِدا ؛ تو را فرستادیم که شاهد و گواه بر اعمال باشی . » 3

« جعَلْناکُم‏ أُمَّةً وَسَطا لِتَکُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاس‏ ؛ این آیه‌ی قرآن است. شما را امت وسط قرار دادیم تا شاهد بر مردم باشید .»4

در اینجا گفته شد هامت وسطی که شاهد باشد . حال آیا منظور از امت ما هستیم ؟! در جواب باید بگویم ، خیر چرا که شاهد باتید دو ویژگی داشته باشد : 1- عدالت .2- علم . چه کسی می تواند هم شاهد باشد و علمش به گونه ای باشد که از همه ی کارهای مردم خبر داشته باشد تا بتواند شهادت بدهد ؟!

طبق روایاتی که داریم ، منظوراز امت ، بعضی از امت ، یعنی اهل بیت پیامبر (ص) است .

آگاهی انسان از گذشته و حال خود

از کسانی که نسبت به اعمال ما اطلاع دقیق دارد ، خودمان هستیم .خودمان هم می‌دانیم که چه کرده‌ایم . قرآن می‌فرماید که « شَهِدْنا عَلى‏ أَنْفُسِنا» ، « شَهِدُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِم.»5

در جای دیگرقرآن می‌گوید: « بَلِ الْإِنْسانُ عَلى‏ نَفْسِهِ بَصیرَةٌ ، وَ لَوْ أَلْقَى‏ مَعَاذِیرَهُ‏ ؛ یعنی خودمان بر اعمالمان شهادت می دهیم که چه کرده ایم .» 6

در قیامت گفته می شود : « اقْرَأْ کِتابَک‏ » 7، روز قیامت به افرادی می‌گویند که پرونده‌ات را بخوان ،« وَ وُضِعَ الْکِتاب »8 یک کتابی باز می‌شود . به هر کسی می‌گویند که « اقْرَأْ کِتابَک کَفى‏ بِنَفْسِکَ الْیَوْمَ عَلَیْکَ حَسیبا »9، خودت کتابت را بخوان و بگوبا تو چه کنیم !

آری! آن خدایی که برای چشم ما محافظ ( اعم از قرار دادن چشم در مکانی گود ، در ورودی آن مژه برای پاک سازی ، در بالای آن ابرو برای سایبانی ، و بالا تر از آن خطوط پیشانی برای آنکه موقع عرق کردن ، عرق داخل چشم نرود و جالب تر آنکه چشم را از پی آفریده و آن را با آب شور دم ساز کرده تا سالم بماند ) ، گذاشته است ، برای خود ما محافظ وقرار نمی دهد ؟!

نظام هستی بر پایه حساب و کتاب دقیق

هستی حساب و کتاب دارد . یک فرمول‌های دقیقی هست که یک جا یک ذره جابجا شود . « الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ بِحُسْبانٍ »10

باید ایمان داشته باشیم که خدا ما را می‌بیند . ایمان داشته باشیم که ملائکه ما را می‌بینند . خود ما شاهد هستیم . عمل ما حاضر است . قرآن می‌فرماید : وَوَجَدُواْ مَاعَمِلُواْ حَاضِرًا ؛ اصلاً عملش حاضر است. »11

شهادت اعضای بدن در قیامت

اعضای بدن شهادت می‌دهند . و لذا قرآن می‌گوید که « تَشْهَدُ عَلَیْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَیْدیهِم وَ أَرْجُلُهُمْ ‏؛ اصلاً پا حرف می‌زند، دست حرف می‌زند.»12

گاهی هم قرآن می‌گوید روز قیامت انسان به دستش اعتراض می‌کند ، می‌گوید :« لِمَ شَهِدْتُم ‏؛ چرا علی من شهادت می دهی ؟! » 13می‌گوید : دست خودم نیست ؛ « أَنْطَقَنَا اللَّه ‏؛ اینجا خدا ما را به زبان آورده است .»14

مکان شهادت می دهد که بر روی من چه کردی ،« إِذا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزالَها » 15

پس خلاصه جای خلوتی نیست

یک حدیث هم داریم که هر روزی می‌گوید: «أَنَا یَوْمٌ جَدِید» من امرزو روز نویی هستم . «وَ أَنَا عَلَیْکَ شَهِید ؛ من شاهد کار شما هستم.» 16

یعنی زمان و زمین شهادت می‌دهند. خلاصه ما زیر دوربین‌های مخفی هستیم. ایمان به این جهت خیلی مهم است. با توجه به این دیگر ما نمی‌توانیم غافل باشیم .

اقامه نماز، عامل بازدارنده از گناه

نماز انسان را از گناه بازمی‌دارد . قرآن هم تصریح کرده است. « إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر» 17

به امید آنکه به این عوامل دقت کنیم و با رعایت آنان زندگی و جامعه ای پاک داشته باشیم .