اگر در میزان غذایی که در هر وعده صرف می‌کنید و فعالیت‌های جسمانی و ورزشی شما تغییری ایجاد نشده باشد اما پس از مدتی متوجه شوید که دچار افزایش وزن گشته‌اید، چه احساسی به شما دست خواهد داد؟ بدون شک به دنبال کشف دلیل آن خواهید بود.
در همین راستا، خوب است بدانید که اصلی‌ترین دلیل چنین روندی، کاهش سوخت‌وساز بدن است. به اعتقاد یک کارشناس تغذیه به نام « کارولین سدرکوئیست» متابولیسم بدن هر فرد با دیگری متفاوت است. اما به‌صورت عمومی، این پروسه با افزایش سن افراد، کند و ضعیف شده و مشکلاتی را برای انسان پدید می‌آورد.
تغییر سرعت سوخت‌وساز بدن ممکن است در هر دهه‌ای از زندگی افراد آغاز گردد؛ در برخی از دهه ۲۰ یا ۳۰ زندگی شروع می‌شود و در برخی دیگر تا دهه ۴۰ یا ۵۰ به تعویق می‌افتد. اما فارغ از این مسائل، بد نیست به‌صورت کلی با روند متابولیسم بدن در هر دوره‌ی ده‌ساله در زندگی آشنا شوید.
دهه ۲۰ سالگی
به‌طورکلی باید گفت این دقیقا زمانی است که تقریبا همه انسان‌ها بالاترین سطح متابولیسم را در بدن خود تجربه کرده‌اند و بدنشان حتی در زمان نشستن نیز تمام کالری دریافتی را می‌سوزاند.
«سدر کوئیست» در این رابطه می‌گوید، برخی از این رفتارهای بدن منشا ژنتیکی دارند اما عمده این واکنش‌ها، به میزان فعال بودن فرد مربوط می‌گردند. همچنین باید یادآوری نمود که بدن انسان تا سن ۲۵ سالگی به فعالیت استخوان‌سازی خود ادامه می‌دهد. این روند با بیشترین میزان سوخت‌وساز در بدن همراه است.
در اواخر دهه بیست‌سالگی شاید شما احساس کنید که دیگر مانند گذشته قادر به خوردن غذا نیستید، اما در اکثر موارد بدن شما با یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم به روال سابق خود باز خواهد گشت.
دهه ۳۰ سالگی
کارشناسان تغذیه بر این باورند در دهه ۳۰ سالگی همه افراد باید به ورزش کردن بپردازند. در این دهه از زندگی، متابولیسم با توده عضلات بدن رابطه مستقیمی دارد. بنابراین هر چه حجم توده عضلانی بیشتر باشد، میزان انرژی مصرفی نیز بیشتر خواهد شد. این امر حتی در زمانی که فعالیت بدنی انجام نمی‌گیرد نیز روی خواهد داد.
بعلاوه، لازم است اشاره‌کنیم که در این دهه از زندگی، عضله‌های بدن دوران تحلیل رفتن را آغاز می‌کنند. بر اساس تحقیقات انجام‌شده، هر سال به میزان ۱ درصد از حجم عضلات بدن کاسته می‌شود. اگر عضله‌های خود را به کار نگیرید، بدن ذخیره‌سازی چربی در بافت‌های عضلانی را آغاز می‌کند. برای پیشگیری از این امر ، دست‌کم باید ۲ یا ۳ روز در هفته ورزش‌های استقامتی انجام دهید.
در این دهه از زندگی، متابولیسم بدن زنان به اوج خود می‌رسد. بنابراین آن‌ها به ورزش بیشتری نیاز دارند اما در بدن مردان، به دلیل ترشح هورمون تستوسترون که به کاهش چربی در سطح بدن و حفظ بافت‌های عضلانی کمک می‌کند، متابولیسم بدن بهتر کار می‌کند.
دهه ۴۰ سالگی
برای بسیاری از افراد، این دهه از زندگی با رژیم‌های غذایی متعدد و متنوع همراه است. تحقیقی جدید نشان می‌دهد ۹۵ درصد رژیم‌هایی که زنان می‌گیرند در دهه ۴۰ زندگی‌شان اتفاق می‌افتد و طی ۵ سال میزان وزن کاهش‌یافته‌شان برمی‌گردد.
دهه ۵۰ سالگی
با شروع این دهه از زندگی، بسیاری از زنان دچار یائسگی می‌شوند که در پی بروز این تغییر، میزان استروژن و پروژسترون به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد و درنهایت باعث تحلیل رفتن عضلات و استخوان‌ها و همچنین، به دلیل تغییر در هورمون‌ها منجر به افزایش وزن می‌شود.
در این دهه از زندگی مردان نیز به دلیل تغییر تدریجی در ساختار هورمون‌هایشان با روند کندتری نسبت به زنان دچار افزایش وزن می‌شوند.
با توجه به این موضوع که در دوران میان‌سالی بدن دیگر قادر نیست گلوکز د- اصلی‌ترین منبع تامین انرژی برای سلول‌ها – را به آن‌ها منتقل نماید، بنابراین مجبور است میزان گلوکزی که به سلول‌ها فرستاده نشده را به چربی تبدیل کرده و در بدن ذخیره نماید.
بنا بر مسائل یادشده، شاید بد نباشد که همواره میزان قند و هیدروکربن دریافتی خود را کنترل نموده و تا حد امکان ورزش نمایید. و در آخر اینکه پروتئین به مقدار زیاد به بدن خود برسانید.
بدین ترتیب بدون در نظر گرفتن سن و با رعایت این سه اصل می‌توانید متابولیسم مناسبی داشته باشید.