داشتن فرزندان باهوش و نابغه آرزوی تمامی والدین در سراسر جهان است. فارغ از مساله ژنتیک و استعدادهای ذاتی، شما به عنوان پدر یا مادر می توانید با آموزش و انجام کارهای نه چندان پیچیده، به تربیت فرزندانی با هوش بالا بپردازید.
حتما شنیده‌اید که می‌گویند از همان دوران بارداری، یعنی وقتی نوزاد در رحم مادر است برای او موسیقی‌های غنی پخش کنید، کتاب بخوانید و حرف بزنید تا ذهنش برای ورود به دنیای مادی آماده شود. همه این موارد صحت دارند، اما در کنار آن، گزینه هایی که در زیر ذکر کرده ایم هم می توانند شما را در راستای تربیت فرزندان باهوش یاری برسانند.برای این منظور، تا انتهای مطلب همراهمان باشید.
تکرارِ مکرر واژه ها و عبارت ها
منظور این نیست که به مغز فرزند کوچک خود فشار بیاورید. فقط قرار است او را با کلمات جدید آشنا کنید. برای این منظور، کافی است هفته‌ای یک واژه جدید به او بیاموزید. کارشناسان تاکید دارند که در طول روز با کودک خود زیاد حرف بزنید. مغز، سیستمی است که همیشه به دنبال الگوها و نمونه‌محور است. اگر این روند را از ۱۸ ماهگی آغاز کنید و تا سال دوم ادامه دهید، در انتهای این دوره زمانی، فرزند شما بین ۵۰ تا یکصد کلمه خواهد آموخت. طبیعتا هر چه بیشتر با فرزند خود صحبت کنید، او واژه‌های بیشتری یاد خواهد گرفت.
برای اینکه کلمات بیشتری یاد بگیرد، مدام با او حرف بزنید، کارهای خود را برایش توضیح دهید و کتاب‌های زیادی برای او بخوانید. با این کارها می توانید باعث افزایش قدرت مغز کودک خود شوید.
جالب است بدانید که اگر یک کودک در سه سالگی بسیار روان و واضح صحبت کند، یعنی حدود یک و نیم برابر بهره هوشی بیشتری نسبت به کودکانی دارد که اینگونه نیستند.
برای اینکه از افزایش هوش فرزند خود مطئن شوید، سه راه وجود دارد: استفاده از کلمات زیاد، به کاربردن کلمات پیچیده و متنوع و همچنین چگونگی بیان کلمات. استفاده از عبارت های توصیفی همچون «گل قرمز» یا «آب میوه شیرین» در واقع ساختار جمله را به کودک می آموزد. گفتنی است که لحن صدای شما نیز اهمیت بسیاری دارد. لحن بیان کلمات به کودکان کمک می کند تا صداها را از هم تفکیک کنند و تقلید صداهای تیز برای آنها آسان تر است.
اشاره به دور یا نزدیک با انگشت دست
تحقیقات ثابت کرده اند، اشاره کردن به اشیا هنگام بیان نام آنها باعث رشد سریع تر مهارت های کلامی در کودکان می شود. در ابتدا، هنگامی که شما به چیزی اشاره می کنید، ممکن است کودک به شما نگاه کند. وقتی کمی بزرگ تر شد، احتمالا به انگشت اشاره شما هم نگاه خواهند کرد. در حدود ۹ ماهگی، بیشتر کودکان می آموزند که باید به نقطه ای نگاه کنند که شما اشاره می کنید.
در سن ۹ یا ده ماهگی، کودکان وسایل و اشیا را برای شما می آورند. این همکاری و تعامل دوطرفه را «توجه متقابل» می نامند. به این معنا که کودک می آموزد تا خارج از محدود ارتباطی شما دو نفر، در مورد چیزی یا کسی با شما ارتباط برقرار کند.
والدین چگونه این مهارت را پرورش می دهند؟ سعی کنید به طور مداوم به اشیا مختلف اشاره کنید. به طور مثال، می توانید به باغ وحش بروید یا از باغ وحش های اسباب بازی استفاده کنید، به حیوانات مختلف اشاره کنید و در مورد آنها توضیح دهید.
اگر یک کودک در سه سالگی بسیار روان و واضح صحبت کند، یعنی حدود یک و نیم برابر بهره هوشی بیشتری نسبت به کودکان دیگر دارد
ایجاد فضا برای رشد خلاقیت
تزئیناتی که در اتاق کودک استفاده می‌کنید یکی از اصلی‌ترین مسایل برای رشد خلاقیت او بشمار می رود. برای این منظور لازم نیست خیلی هزینه کنید. با یک جعبه خالی و مداد شمعی‌های معمولی هم می‌توان موجب پرورش خلاقیت و ابتکار در ذهن کودکان شد.
در اتاق برای او امکاناتی فراهم کنید تا مسائل جدید بیاموزد. وسایلی در اتاق او قرار دهید که به یک بازی خاص محدود نشود. انواع مختلف از وسیله های موسیقی، نقاشی، ساخت و ساز، عروسک و … در اختیارش بگذارید تا در همه زمینه‌ها بازی کند.
بسیاری از کودکان بیشتر زمان وقت ها درون صندلی ماشین قرار دارند حتی اگر داخل اتومبیل نباشند. درست است که امنیت حرف اول را می زند، اما بهتر است تا حد امکان زمان محدود کردن حرکت کودک را کاهش دهید. به این خاطر که کودک باید بتواند به طور آزادانه به محرک های اطراف خود پاسخ دهد. برای این منظور نیز نیاز دارد تا آزادانه حرکت کند و جلو، پشت و اطراف آنها برود. آنها باید نشانه های مختلف در جلوی چشم و گوش خود و همچنین مواردی که باعث تحریک آنها شده است را دنبال کنند.
این نخستین مرحله از پرورش سیستم توجه و حواس جمعی کودک است. این کار، پایه گذار تمرکز و توجه کودک در دیگر مراحل زندگی است.
بهره گرفتن از ارتباط چشمی
احساس، نخستین چیزی است که کودک به واسطه آن با دیگران ارتباط برقرار می کند. توانایی تشخیص حالت های مختلف چهره اطرافیان، پایه یادگیری مهارت های ارتباطی غیر کلامی است. این مهارت کودک را برای کار گروهی بهتر، کمتر مبارزه کردن و ایجاد ارتباطات طولانی تر همچون بزرگسالان پرورش می دهد.
محققان ثابت کرده اند نوزادان از سه یا چهار ماهگی حالت های مختلف چهره والدین خود را تشخیص می دهند. البته در همین حد باقی نمی مانند. در ۵ ماهگی، می توانند احساسات موجود در چهره فرد غریبه را نیز درک کنند. در ۷ تا ۹ ماهگی می توانند حالت های صورت میمون یا سگ را نیز تشخیص دهند.
بازی هوشمندانه
بازی‌های نمایشی یکی از بهترین انواع بازی‌ها برای رشد فکری و هوشی کودکان است. وقتی با کودک انواع موقعیت‌ها را بازی می‌کنید، به طور غیرمستقیم به او مسایل بسیاری می‌آموزید. با کودک نمایش‌هایی را بازی کنید که بتواند کنترل‌های لحظه‌ای را بیاموزد.
نخستین مساله، آموزش تضادها است. چندین تصویر ساده به کودک نشان دهید. تصاویر را یک‌به‌یک نمایش دهید. به طور مثال، تصویر نخست، خورشید باشد. هنگامی که خورشید را نشان می‌دهید، به جای کلمه «روز» از واژه «شب» استفاده کنید.
در هر دو این بازی ها، هدف این است که فرزند مکث و چند دقیقه فکر کند. این بازی حتی برای کودکان ۳ تا ۴ ساله نیز مفید است. با این بازی به کودک می آموزید در هر چه که می بیند فکر کند و فقط به اولین فکری که در ذهنش نقش می‌بندد، تکیه نکند.