// ۰۹ آذر ۹۶ ، ۰۶:۲۱

بیوگرافی فروغ فرخزاد

بیوکده:فروغ الزمان فرخزاد (زادۀ ۸ دی، ۱۳۱۳ – درگذشته ۲۴ بهمن، ۱۳۴۵) شاعر معاصر ایرانی است. وی پنج دفتر شعر منتشر کرد که از نمونه‌های قابل توجه شعر معاصر فارسی هستند. فروغ فرخزاد در ۳۲ سالگی بر اثر تصادف اتومبیل درگذشت.

فروغ با مجموعه‌های «اسیر»، «دیوار» و «عصیان» در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز کرد. سپس آشنایی با ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز سرشناس ایرانی و همکاری با او، موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد. وی در بازگشت دوباره به شعر، با انتشار مجموعه «تولدی دیگر» تحسین گسترده‌ای را برانگیخت، سپس مجموعه «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» را منتشر کرد تا جایگاه خود را در شعر معاصر ایران به عنوان شاعری بزرگ تثبیت نماید. بعد از نیما یوشیج فروغ، در کنار احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث و سهراب سپهری از پیشگامان شعر معاصر فارسی است. نمونه‌های برجسته و اوج شعر نوی فارسی در آثار فروغ و شاملو پدیدار گردید.

نام اصلی : فروغ الزمان فرخزاد عراقی

زادروز : ۸ دی ۱۳۱۳ – ۲۹ دسامبر ۱۹۳۴ – تهران

پدر و مادر : محمد فرخزاد – توران وزیری تبار

مرگ : ۲۴ بهمن ۱۳۴۵ – ۱۳ فوریه ۱۹۶۷ (۳۲ سال) – تهران

ملیت : ایران

علت مرگ : سانحه رانندگی

جایگاه خاکسپاری : گورستان ظهیرالدوله

پیشه : شاعر و کارگردان

سال‌های نویسندگی : ۱۳۴۵-۱۳۲۹

دیوان سروده‌ها : تولدی دیگر – ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد

همسر(ها) : پرویز شاپور (طلاق گرفت)

فرزندان : کامیار شاپور, حسین منصوری(فرزندخوانده)

زندگی

فروغ در ظهر ۸ دی‌ ماه سال ۱۳۱۳ در خیابان معزالسلطنه کوچه خادم آزاد در محله امیریه تهران از پدری تفرشی و مادری کاشانی تبار به دنیا آمد. فروغ فرزند چهارم توران وزیری تبار و محمد فرخزاد است. از دیگر اعضای خانواده او می‌توان برادرش، فریدون فرخزاد و خواهر بزرگ‌ترش، پوران فرخزاد را نام برد. فروغ با مجموعه‌های اسیر، دیوار و عصیان در قالب شعر نیمایی کار خود را آغاز کرد.

ازدواج

فروغ در سالهای ۱۳۳۰ در ۱۶ سالگی با پرویز شاپور طنزپرداز ایرانی که پسرخاله مادر وی بود، ازدواج کرد. این ازدواج در سال ۱۳۳۴ به جدایی انجامید. حاصل این ازدواج، یک پسر به نام کامیار بود.

نامه های فروغ به پرویز شاپور قبل و بعد از ازدواج و همچنین پس از جدایی از وی، بعدها توسط کامیار شاپور و عمران صلاحی در کتابی به نام «اولین تپش‌های عاشقانهٔ قلبم» منتشر گردید.

سفر به اروپا

پس از جدایی از شاپور، فروغ فرخ‌زاد، برای گریز از هیاهوی روزمرگی، زندگی بسته و یکنواخت روابط شخصی و محفلی، به سفر رفت. او در این سیر و سفر، کوشید تا بافرهنگ اروپا آشنا شود. با آنکه زندگی روزانه‌اش به سختی می‌گذشت، به تئاتر و اپرا و موزه می‌رفت. وی در این دوره زبان ایتالیایی، فرانسه و آلمانی را آموخت. سفرهای فروغ به اروپا، آشنایی‌اش بافرهنگ هنری و ادبی اروپایی، ذهن او را باز کرد و زمینه‌ای برای دگرگونی فکری را در او فراهم کرد.

آشنایی با امور سینمایی

گلستان نویسنده و فیلم‌ساز سرشناس ایرانی و همکاری با او، موجب تغییر فضای اجتماعی و در نتیجه تحول فکری و ادبی در فروغ شد.

در سال ۱۳۳۷ سینما توجه فروغ را جلب می‌کند؛ و در این مسیر با ابراهیم گلستان آشنا می‌شود و این آشنایی مسیر زندگی فروغ را تغییر می‌دهد؛ و چهار سال بعد یعنی در سال ۱۳۴۱ فیلم خانه سیاه است را در آسایشگاه جذامیان بابا باغی تبریز می‌سازند؛ و در سال ۱۳۴۲ در نمایشنامه شش شخصیت در جستجوی نویسنده بازی چشمگیری از خود نشان می‌دهد. در زمستان همان سال خبر می‌رسد که فیلم «خانه سیاه است» برنده جایزه نخست جشنواره او بر هاوزن شده و باز در همان سال مجموعه تولدی دیگر را با تیراژ بالای سه هزار نسخه توسط انتشارات مروارید منتشر کرد. در سال ۱۳۴۳ به آلمان، ایتالیا و فرانسه سفر می‌کند. سال بعد در دومین جشنواره سینمای مؤلف در پزارو شرکت می‌کند که تهیه‌کنندگان سوئدی ساختن چند فیلم را به او پیشنهاد می‌دهند و ناشران اروپایی مشتاق نشر آثارش می‌شوند. پس از این دوره، وی مجموعه تولدی دیگر را منتشر کرد. اشعار وی در این کتاب تحسین گسترده‌ای را برانگیخت؛ پس از آن مجموعه ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد را منتشر نمود.

آثار

۱۳۳۱- اسیر، شامل ۴۳ شعر

۱۳۳۵- دیوار، شامل ۲۵ قطعه شعر

۱۳۳۶- عصیان، شامل ۱۷ شعر

۱۳۴۱- تولدی دیگر، شامل ۳۵ شعر

۱۳۴۲- ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، شامل ۷ شعر

سالشمار زندگی فروغ فرخزاد

۱۳۱۳ تولد: ۸ دی ماه

۱۳۴۵ مرگ: ۲۴ بهمن‌ماه

۱۳۳۰: چاپ مجموعهٔ اشعار اسیر در ۱۷ سالگی

۱۳۳۴: چاپ مجموعهٔ اشعار دیوار در ۲۱ سالگی

۱۳۳۶: چاپ مجموعهٔ اشعار عصیان در ۲۳ سالگی

چاپ این سه مجموعه، بسیاری را علیه فروغ شوراند ولی او را به شهرت رساند.

۱۳۳۶: سفر به آلمان و ایتالیا

۱۳۳۷: آشنایی با ابراهیم گلستان و امور سینمایی در ۲۳ سالگی

۱۳۳۸: سفر به انگلستان جهت مطالعهٔ سینما و امور تشکیلاتی فیلم

۱۳۳۹: بازی در فیلمی مستند، دربارهٔ مراسم خواستگاری، به سفارش مؤسسهٔ فیلم ملی کانادا

۱۳۳۹: تهیهٔ سومین قسمت فیلم آب و گرما

۱۳۴۰: سفر مجدد به انگلستان جهت مطالعهٔ امور سینمایی – بازگشت به ایران و تهیهٔ یک فیلم کوتاه برای موسسه کیهان با همکارش سهراب سپهری

۱۳۴۱: سفر به تبریز جهت مقدمات فیلمی دربارهٔ جذام و جذامی‌ها

۱۳۴۱: سفر مجدد به تبریز همراه سه تن، اقامت در تبریز به مدت ۱۲ روز و تهیهٔ فیلم خانه سیاه است، دربارهٔ جذام و جذامی‌ها

۱۳۴۲: تهیهٔ فیلم‌نامه برای فیلمی که هرگز ساخته نشد

۱۳۴۲: بازی در نمایش شش شخصیت در جستجوی نویسنده اثر لوئیجی پیران دلو به کارگردانی پری صابری

۱۳۴۲: دریافت جایزهٔ بهترین فیلم مستند از فستیوال اوبرهاوزن برای خانه سیاه است. ولی فروغ به جایزه می‌خندید: «جایزه چه معنی دارد. من لذتی را که باید می‌بردم از کار برده‌ام. ممکن است یک عروسک هم به من بدهند. عروسک چه معنی دارد؟ جایزه هم عروسک است!»

۱۳۴۳: چاپ مجموعهٔ اشعار تولدی دیگر

۱۳۴۳: همکاری در فیلم خشت و آینه ساختهٔ ابراهیم گلستان

۱۳۴۳: ترجمهٔ نمایشنامهٔ ژان مقدس اثر برناردشاو دربارهٔ زندگی ژاندارک که قرار بود به روی صحنه بیاید و فروغ عهده‌دار نقش ژاندارک باشد.

۱۳۴۳: ترجمهٔ سیاحت‌نامهٔ هنری میلر در یونان به نام «ستون سنگی ماروسی».

۱۳۴۳: چاپ برگزیدهٔ اشعار فروغ

۱۳۴۴: تهیهٔ یک فیلم نیم‌ساعته، از زندگی فروغ فرخزاد، توسط سازمان یونسکو به پاس شعر و هنر او که در سطح جهانی قرار می‌گرفت.

۱۳۴۴: سفر برتولوچی، کارگردان شهیر ایتالیایی به ایران برای تهیهٔ یک فیلم کوتاه از زندگی فروغ

۱۳۴۵: سفر مجدد به ایتالیا و شرکت در دومین فستیوال مولف

۱۳۴۵: پیشنهاد کشور سوئد به فروغ جهت اقامت در سوئد و ساختن فیلم و قبول دعوت از طرف فروغ

۱۳۴۵: پیشنهاد کشورهای آلمان، سوئد، انگلستان، فرانسه به فروغ برای چاپ اشعار او

۱۳۴۵: مرگ! چهاربعد ازظهر یک روز زمستانی فروغ فرخزاد در یک حادثه اتومبیل از دنیا رفت

پایان زندگی

آخرین مجموعه شعری که فروغ فرخزاد، خود، آن را به چاپ رساند مجموعه تولدی دیگر است. این مجموعه شامل ۳۱ قطعه شعر است که میان سال‌های ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۲ سروده شده‌اند. به قولی دیگر آخرین اثر او «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» است که پس از مرگ او منتشر شد. در میان سال‌های ۱۳۴۲-۴۳ فروغ یک خودکشی ناموفق داشت. سرانجام فروغ فرخزاد در روز ۲۴ بهمن، ۱۳۴۵ هنگام رانندگی با اتوموبیل جیپ شخصی‌اش، بر اثر تصادف در جاده دروس-قلهک در تهران جان باخت. جسد او، روز چهارشنبه ۲۶ بهمن با حضور نویسندگان و همکارانش در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد.

مسعود کیمیایی ادعا می کند جنازه فروغ فرخزاد را غسل کرد، او در این باره می گوید: مردی از غسالخانه بیرون می‌آید. می‌گوید: غسال ‌زن نداریم. باید به مرحوم محرم شوید. خطبه‌ای خوانده می‌شود. دونفر از ما به فروغ محرم می‌شویم. می‌شویم برادران او. روی او آب می‌ریزیم.

اما پوران فرخزاد درباره وقایع منجر به غسل فروغ تصریح نمود: اینکه در زرنگه مرده شور نبود، درست است و پس از این، فروغ را به ظهیرالدوله آوردند. در ظهیرالدوله یک چتی کوچک و متروکی که انگار صد سال است کسی آنجا نرفته، وجود داشت که فروغ را آنجا بردند و مقداری طول کشید که کسی بیاید برای غسل و در نهایت زنی را پیدا کردند که آمد و غسل فروغ را انجام داد.

وی تاکید کرد: تنها من به همراه دختر عمه‌ام، احمدرضا احمدی، علیرضا میبدی و اسماعیل نوری اعلاء (نوری اعلاء را مطمئن نیستم) حضور داشتیم که رفتند و فروغ را برای آخرین بار در آن اتاق دیدند. دختر عمه‌ام اصرار کرد که برای آخرین بار بیا و فروغ را ببین و گفت: «مثل ماه شده است» و من نتوانستم بروم و از آنجا آوردند و به خاک سپردند. شاهد حرف‌های من هم اشخاصی که نام بردم، هستند.فرخزاد ضمن اظهار تعجب از روایت مسعود کیمیایی از این واقعه متذکر شد: با کمال احترامی که برای آقای کیمیایی قائلم، گفته‌هایشان را تکذیب می‌کنم و متاسفانه تمام اینها که گفته‌اند، داستان است. ایشان هیچ نقشی در غسل فروغ نداشت و من یادم نمی‌آید اصلاً ایشان را دیده باشم. تصاویر این تشییع جنازه نیز ثبت شده و مشخص است که جایگاه‌ها چگونه بوده است.

آرزوی فروغ از زبان خودش

آرزوی من آزادی زنان ایران و تساوی حقوق آن‌ها با مردان است… من به رنج‌هایی که خواهرانم در این مملکت در اثر بی عدالتی مردان می‌برند، کاملا واقف هستم و نیمی از هنرم را برای تجسم دردها و آلام آن‌ها به کار می‌برم. آرزوی من ایجاد یک محیط مساعد برای فعالیت‌های علمی هنری و اجتماعی زنان است.

عکس فروغ فرخزاد

فروغ‌ فرخزاد