نذری‌های میلیاردی در ماه محرم
ماه محرم شروع شد. ماهی که در میان مناسک مذهبی ایرانی‌ها و بسیاری کشورهای مسلمان دنیا از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این ماه چهره شهرها و روستاها سیاه‌پوش می‌شود و بسیاری از مردم نذر و نیازهای مهم زندگی خود را در این ایام ادا می‌کنند. مساجد و معابر شهرها شور و حال دیگری پیدا می‌کند و هر شهر و دیاری برای خود آیین خاصی را در این ماه پیاده می‌کند.
در بسیاری از خانه‌ها، مساجد و حسینیه‌ها در روزهای مختلف ماه محرم به خصوص در دهه اول و روز تاسوعا و عاشورا غذای نذری توزیع می‌شود. در کشور ما یکی از بخش‌های مهم عزاداری ماه محرم، توزیع غذاهای نذری است. در میان غذاهای نذری، خورش قیمه‌ای پخته می‌شود که موسوم به «قیمه امام حسین(ع)» است و بسیاری از افراد برای تبرک ترجیح می‌دهند که از این غذاها بخورند. در این شرایط به دلیل افزایش تقاضای مواد غذایی، بازار با نوسان قیمت و تحرک مواجه می‌شود و به طور معمول قیمت مواد غذایی در روزهای منتهی به این ماه تا حدودی افزایش پیدا می‌کند.
میزان مصرف مواد غذایی در طول سال
طبق آمار موجود، ایرانی‌ها معادل دو هزار میلیارد تومان غذای نذری در ماه محرم توزیع می‌کنند و برنج، پرفروش‌ترین ماده غذایی در این ماه است. براساس گزارش بانک مرکزی، سرانه مصرف سالانه برنج برای هر ایرانی ٤٠ کیلوگرم، سرانه مصرف روغن بین ١٨ تا ١٩ کیلوگرم و سرانه مصرف حبوبات حدود ١٠ کیلوگرم است. با این اوصاف هر ایرانی در طول یک ماه چیزی حدود سه کیلو و ٣٠٠ گرم برنج، یک پنجم کیلوگرم روغن و ٨٣٠ گرم حبوبات مصرف می‌کند.
میزان مصرف مواد غذایی در ماه محرم
طبق گزارش اتحادیه بنکداران مواد غذایی در سال گذشته، مصرف اقلام اساسی مانند برنج، روغن و حبوبات در ماه محرم به‌طور میانگین ٣٥ درصد نسبت به ماه‌های عادی سال افزایش دارد که با توجه به سرانه مصرف این دسته از مواد غذایی، در ماه محرم مصرف برنج در ایران ٩١ هزار تن، روغن ٤١,٥ هزار تن و حبوبات ٢٣ هزار تن بیشتر از بقیه ماه‌های سال است. بنا به اعلام اتحادیه گوشت گوسفند و اتحادیه فروشندگان مرغ، مصرف گوشت قرمز در ماه محرم معادل ٣٠ درصد و گوشت مرغ حدود 5/3 درصد بیشتر از سایر ماه‌های سال است. با توجه به آمار موجود و نزدیکی به ایام محرم به بررسی قیمت مواد مختلف غذایی ضروری برای ماه محرم پرداختیم.
قیمت حبوبات
حبوبات، به‌خصوص عدس و لپه از جمله مواد غذایی هستند که در ماه محرم بیشترین استفاده را دارند. شاید بتوان گفت عدس پلو و خورشت قیمه، مهم‌ترین غذاهای نذری این ماه به شمار می‌روند. طبق اعلام سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران، قیمت حبوبات فله و غیرشرکتی در روزهای منتهی به ماه محرم به این شرح است: قیمت هر کیلوگرم عدس درشت درجه یک، 57500 ریال و قیمت هر کیلوگرم عدس درشت درجه دو ، 52000 ریال است.
همچنین هر کیلوگرم عدس ریز درجه یک ، 56500 ریال و درجه دو ، 51000 ریال به فروش می‌رسد. هر کیلو گرم لپه درجه یک ، 79000 ریال و لپه درجه دو ، در میادین، 69000 ریال قیمت دارد. قیمت هر کیلوگرم لوبیا چیتی درجه یک ، 105000 ریال و لوبیا چیتی درجه دو ، 96000 ریال فروخته می‌شود. لوبیا چشم بلبلی درجه یک ، 58000 ریال قیمت دارد و قیمت درجه دو آن برای هر کیلوگرم 48000 ریال است. همچنین لوبیا قرمز کپسولی درجه یک ، 90000 ریال فروخته می‌شود و نوع درجه دو آن ، 80000 ریال است. در این میان هر کیلوگرم لیمو عمانی درجه یک، 220000 ریال و درجه دو ، 195000 ریال به فروش می‌رسد.
مرغ
مرغ یکی از مایحتاج روزهای ماه محرم است که برای تهیه زرشک پلو با مرغ نذری و همچنین غذاهای دیگر از آن استفاده می‌شود. قیمتی که از سوی سازمان میادین میوه و تره‌بار برای مرغ تازه در آستانه ماه محرم اعلام شده، به این صورت است: قیمت مصوب مرغ کامل تازه بسته بندی 72500 ریال و مرغ کامل تازه پاک شده، 81600 ریال است.
خرما
خرما نیز در روزهای محرم تا حدی کاربرد دارد، هر چند کاربرد اصلی این ماده غذایی به ماه رمضان برمی‌گردد. قیمت هر کیلوگرم خرما پیارم درجه یک، 192000 ریال و قیمت نوع درجه دو آن 165000ریال است. همچنین خرمای دشتستان و کبکاب درجه یک، 45000 ریال فروخته می‌شود و نوع درجه دو به قیمت 37000 ریال در بازار موجود است. خرماخاصویی ( شهد دار) درجه یک نیز 53000 ریال قیمت دارد و قیمت درجه دو آن، 46000 ریال است. در میان خرماهای موجود، خرمای رطب مضافتی بم بیشترین استفاده را دارد و هر کیلوگرم از نوع درجه یک آن، 79000ریال قیمت دارد. هر کیلوگرم خرمای زاهدی درجه یک نیز به قیمت 48000 ریال و نوع درجه دو آن، 42000 ریال در بازار فروخته می‌شود.
برنج
برنج که به عنوان پرمصرف‌ترین ماده غذایی در ماه محرم شناخته می‌شود، علاوه بر تنوع در انواع مختلف با قیمت‌های مختلفی نیز به فروش می‌رسد. برنج طارم رمضانی با قیمت مصوب هر کیلوگرم 84000 ریال و برنج طارم اصل، کیلویی108000 ریال فروخته می‌شود. در میان برنج‌ها هر کیلوگرم از انواع برنج دودی پرمحصول 98000 ریال است و یک کیلوگرم برنج شیرودی 86000 ریال قیمت دارد.
همچنین برنج طارم عسگری با قیمت مصوب کیلویی82000 ریال فروخته می‌شود. برنج‌های هندی نیز مصرف زیادی در میان مردم کشورمان دارند؛ به گونه‌ای که برنج هندی دانه بلند ممتاز کیلویی 52000 ریال قیمت دارد و برنج دمسیاه با قیمت هر کیلوگرم 108000 ریال به فروش می‌رسد و هر کیلوگرم برنج هاشمی 108000 ریال است. برنج وارداتی تایلندی هومالی کیلویی 27000 ریال‌است و برنج وارداتی پاکستانی، کیلویی 66000 ریال در بازار فروخته می‌شود.
گوشت قرمز
گوشت قرمز نیز از جمله مواد غذایی است که در این ماه برای تهیه انواع خورشت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. قیمت مصوب هر کیلوگرم قلوه‌گاه بی‌استخوان گوسفندی، 250000 ریال، کف دست با ماهیچه گوسفندی 420000 ریال، ران کامل ممتاز گوسفندی 430000 ریال، گردن گوسفند 350000 ریال، سرسینه و دنده گوسفندی 85000 ریال، نیم شقه سردست گوسفندی320000 ریال و راسته با استخوان گوسفندی 350000 ریال است. همچنین هر کیلوگرم گوشت سردست پاک کرده گوساله 371000 ریال، ران پاک کرده گوساله 395000 ریال، راسته پاک کرده گوساله، 422000 ریال، گردن گوساله 341000 ریال، قلوه گاه گوساله 244000 ریال، فیله پاک کرده گوساله 691000 و سرسینه گوساله 82000 ریال به فروش می‌رسد.
قند و شکر
در گروه قند و شکر، قیمت مصوب شکر فله، کیسه 50 کیلویی، 30000ریال، شکر بسته‌بندی10 کیلوگرمی نیز 300000 ریال، همچنین قند شکسته بسته‌بندی 10کیلوگرمی، 340000 ریال و شکر فله تنظیم بازار 28550 ریال فروخته می‌شود.
با توجه به آنچه گفته شد و همچنین نزدیکی به آغاز ماه محرم، تازه‌ترین گزارش از تحولات قیمتی کالاهای خوراکی حاکی از آن است که در بین ۱۱ گروه اصلی، تنها یک مورد گرانی ثبت شده است‌وبقیه کالاها یا تغییر قیمتی نداشته و یا اندکی ارزان شده‌اند. در گروه برنج و حبوبات، تمامی اقلام ثابت مانده است. همچنین در گروه گوشت‌ها، گوشت قرمز رشد ۰.۶ درصدی و گوشت مرغ کاهش ۰.۶ درصدی قیمت داشته است. چای و روغن نباتی تغییر قیمتی نداشته‌اند اما قند و شکر تا ۰.۲ درصد ارزان شده است. با این اوصاف به نظر می‌رسد برای ماه محرم امسال بازار با افزایش قیمتی چندانی روبه‌رو نباشد.