عینکهای آفتابی استاندارد از وسایل بسیار مناسب برای محافظت از چشم است. با کمال تأسف در کشور ما، در مورد استفاده از عینک آفتابی، به میزان کافی، فرهنگسازی نشده است.
به همین دلیل شاهد هستیم که در شهرهای کوچک، میزان استفاده از آن، بسیار کم است و در مرکز استانها به ویژه تهران، قبل از آن که به عنوان محافظت از چشم استفاده شود، به ویژه در خانم ها به عنوان یکی از ابزارهای زیباسازی و آرایشی به آن نگاه میشود.
آب مروارید ابتدا با تاری دید شروع میشود و به تدریج پیشرفت میکند و موجب از دست رفتن بینایی میشود؛ هرچند هم اکنون با انجام عمل جراحی و تعویض عدسی چشم و در کنار آن استفاده از عینک طبی، بینایی به طور کامل برمی شود.
عینکهای آفتابی استاندارد از وسایل بسیار مناسب برای محافظت از چشم است. با کمال تأسف در کشور ما، در مورد استفاده از عینک آفتابی، به میزان کافی، فرهنگسازی نشده است. به همین دلیل شاهد هستیم که در شهرهای کوچک، میزان استفاده از آن، بسیار کم است و در مرکز استانها به ویژه تهران، قبل از آن که به عنوان محافظت از چشم استفاده شود، به ویژه در خانم ها به عنوان یکی از ابزارهای زیباسازی و آرایشی به آن نگاه میشود.
علاوه براین در کشورهایی مانند کشور ما به دلیل نبود نهادهای استاندارد کافی و نیز ناآگاهی مردم نسبت به ویژگی عینک حاوی استاندارد، درصد قابل توجهی از عینکهایی که به عنوان عینک آفتابی عرضه و استفاده میشود، غیراستاندارد بوده و استفاده از آن در روزهای آفتابی نه تنها مفید نیست، بلکه در صورت استفاده از آن میتواند موجب آسیب بیشتر به چشم شود. اگر عینک آفتابی استاندارد نباشد و نتواند از ورود پرتوهای مضر به داخل چشم، جلوگیری کند، تیره بودن شیشهی آن، موجب باز شدن بیشتر مردمک چشم به منظور کنترل دقت بینایی میشود و به همین دلیل، امکان ورود پرتوهای مضر به چشم با توجه به باز شدن بیشتر مردمک، بیشتر میشود. به همین دلیل در روزهای ابری، نیاز به استفاده از عینک آفتابی است، زیرا به دلیل کم شدن نور محیط، مردمک بازتر و امکان ورود پرتوهای مضر به داخل چشم بیشتر میشود.
آمار نشان میدهد در آمریکا سالانه سیصد میلیون عینک آفتابی تولید میشود. انواع عینک با کاربردهای مختلف در آن کشور وجود دارد. با توجه به شرایط جغرافیایی کشور ما، ضرورت استفاده از آن، برای ما ملموستر مینماید.
چرا باید از عینک آفتابی استفاده نماییم؟
ب. پرتوهایی که دیده نمیشوند
۱– UVA
۲– UVB
۳– UVC
با طول موج متوسط، قادر به نفوذ به بخشهای داخل پوست نیست و این پرتو بیشترین نقش در سوختن پوست بر اثر ماندن طولانی مدت در آفتاب را دارد.
پرتو فرابنفش C
کمترین طول موج را دارد و میتواند بیشترین آسیب را به بدن و طبیعت وارد نماید، اما خوشبختانه به طور کامل به وسیلهی اتمسفر جذب میشود و اجازه ورود به سطح زمین را ندارد.
نکتهی بسیار مهم: در تابستان دو ساعت مانده به ظهر تا دو ساعت بعد از ظهر، زمانی است که پرتوهای مضر به دلیل تابش مستقیم نور خورشید، بدون فیلتر شدن به زمین میرسند؛ بنابراین این چهار ساعت مهمترین زمان استفاده از عینک آفتابی و اجتناب از تماس نور خورشید است، ولی در ابتدا و انتهای روز، به دلیل وجود زاویهی مناسب بین زمین و خورشید، بیشتر پرتوها جذب میشوند و به زمین نمیرسند.
UVB به دو صورت حاد و مزمن می تواند موجب آسیب به چشم شود؛
۱. حاد: چنانچه چشم مستقیم و به مدت طولانی به ویژه در روزهای سرد یا برفی در معرض تایش آفتاب باشد اشعه UVB موجود در آن میتواند باعث آسیب موقت به قرنیهی چشم و کاهش بینایی شدید موقت شود که به آن فتوکراتیت Photokeratitis) ) گویند.
علامت این بیماری، دردناک بودن چشم و نیز از دست دادن قدرت بینایی به طور موقت است که با استراحت دادن به چشم، خود بخود بهبود مییابد.
۲. مزمن: در صورتی که چشم در طول سالیان متمادی در معرض اشعهی آفتاب باشد، به علت وجود UVB در آن میتواند یکی از عوامل ایجاد کنندهی کاتاراکت یا آب مروارید باشد.
عینک آفتابی مناسب چگونه عینکی است؟
بسیار ساده است بهترین عینک آفتابی، عینکی خواهد بود که بتوانیم اغلب ساعاتی که در فضای آزاد حضور داریم، از آن استفاده نماییم و با استفاده از آن، احساس راحتی کنیم.
۶- رنگهای استانداردی که در رنگ شیشه عینک آفتابی میتوان به کاربرد عبارتند از؛
خاکستری: از خاکستری کمرنگ تا تیره
قهوه ای: از قهوه ای کمرنگ تا تیره
سبز: از سبز کمرنگ تا تیره
۷- افرادی که از عینکها یا لنزهای طبی استفاده میکنند اگر این لنز اشعه uv را از خود عبور می دهد، برای محافظت از چشم باید از عینک های آفتابی و یا از عینک طبی فتوکرومیک دست کم ۴۵درصد استفاده کنند.
انواع شیشه های عینک آفتابی
یکی از موارد استفاده از این عینک زمانی است که هوا بشدت آفتابی، ابری و یا زمین پوشیده از برف باشد.
۲. شیشه های پولاریزه: به صورت انتخابی شعاعهایی را که از سطوح به چشم میتابد منعکس میکند، مثل نور منعکس شده از سطح جاده یا آب و به این ترتیب موجب بهبود دید میشود مثلا مورد استفادهی ماهیگیران.
۴. شیشه های کاهنده ی اشعهی مادون قرمز: استفاده از آن موجب کاهش حرارت به چشم و از این طریق موجب آرامش چشم میشود. این نوع عینک در روزهای برفی و در زمان کوهنوردی در زمستان و اسکی کاربرد اساسی دارد.
جنس شیشه های عینک آفتابی
به طور کلی شیشهی عینکهای آفتابی باید در مقابل حرارت و ضربه مقاوم باشند. عینک های آفتابی که لنز آنها شیشه ای است: از معروفترین جنسهای مورد استفاده است و بیشتر، سعی میشود در مقابل خراشیدگی نیز مقاوم باشد.
شیشه های پلاستیکی: این نوع از شیشهها سبکترند. همچنین بعضی از انواع آنها در مقابل خراش مقاومند.
نکات قابل توجه
*عینک های آفتابی معمولی برای موقعیتهای خاص نظیر موقعیتهای صنعتی و ورزشی کاربرد ندارند و در آن شرایط باید از عینکهای مخصوص به آن شرایط استفاده شود.
* هرگز به نور روشن به طور مستقیم چه با عینک و چه بدون عینک خیره نشوید.
* از عینکهای آفتابی معمولی هرگز برای رانندگی در طول شب استفاده نکنید. برای کسانی که مدت طولانی مجبور به رانندگی در شب هستند، عینکهای مخصوص رانندگی در شب وجود دارد که ویژگی آن حذف نورهای جانبی در کنار جاده و تمرکز بیشتر راننده در جاده میشود.
بنابراین عینک آفتابی که انتخاب میکنید باید خصوصیات زیر را داشته باشد:
* اختلال در بینایی و تشخیص رنگها به وجود نیاورد.
* از فروشگاه های معتبر بخرید، نه از دست فروشهای کنار خیابان
وجود نکات زیر در عینک آفتابی نشان دهندهی استاندارد بودن شیشهی آن است:
۲. استفاده از آن، اختلال در بینایی و یا تشخیص در رنگ ها ایجاد نکند.
* در صورتی که شیشهی یک عینک فتوکرومیک طبی را زیر شیشه عینک آفتابی قرار دهید و برای مدتی در نور مستقیم آفتاب بگذارید، شیشهی عینک فتوکرومیک طبی نباید تیره شود، اگر شیشهی عینک آفتابی استاندارد نباشد، اشعهی uv از این شیشه عبور میکند و موجب تیره شدن شیشهی فتوکرامیک طبی میشود.