بیماری توکسوپلاسموز توسط انگل کوچکی به نام پروتئوزا که بخشی از زندگی خود را در بدن حیوانات و بخش دیگر را در بدن انسان‌ها می‌گذراند، به وجود می‌آید. این بیماری یک عفونت شایع است که توسط ارگانیسمی به نام توکسوپلاسما گوندی ایجاد می‌گردد.
بنا به نتایج آخرین تحقیقات همه زنان باردار و نوزادان تازه متولد شده باید برای آلوده شدن به ویروس توکسوپلاسموز تحت آزمایش قرار بگیرند. یک زن باردار تا ۴۰ درصد ریسک این را دارد که بیماری را به نوزاد به دنیا نیامده‌ی خود منتقل کند. تنها ده درصد نوزادان که شدیداً به عفونت مبتلا شده‌اند نشانه‌های توکسوپلاسموز را موقع به دنیا آمدن نشان می‌دهند و بقیه تا ماه‌ها یا حتی سال بعد هیچ نشانه‌ای را بروز نمی‌دهند.
اگرچه بیماری توکسوپلاسموز در افرادی که دستگاه ایمنی سالمی دارند مشکلی ایجاد نمی‌کند اما برای زنان باردار خطرناک خواهد بود. شما این ویروس را می‌توانید در گوشت، فضولات گربه، خاکی که گربه در آن فضولات خود را دفع می‌کند و شیر بز پاستوریزه نشده پیدا کنید. انگل توکسوپلاسما اغلب پرندگان وحیوانات خون گرم را آلوده می‌کند. گربه تنها حیوانی است که مدفوع آن حاوی این ویروس است و خود گربه این انگل را از طریق خوردن پرنده، موش یا گوشت خام دریافت می‌کند. البته شما از طریق نوازش گربه به این بیماری مبتلا نمی‌شوید.
بیماری توکسوپلاسموز چقدر فراگیر است؟
در بریتانیا تخمین زده می‌شود که دو سوم جمعیت در قسمتی از زندگی خود به این عفونت مبتلا شده‌اند. وقتی به این ویروس آلوده شدید تا پایان عمر نسبت به آن ایمنی خواهید داشت. در بریتانیا حدود ۲ هزار زن حامله سالانه به این بیماری مبتلا می‌شوند.
اثر بیماری توکسوپلاسموز روی بارداری
توکسوپلاسموز باعث ایجاد نشانه‌ی خاصی نمی‌شود و در اغلب موارد شخص متوجه ابتلا به عفونت نمی‌شود. نشانه‌هایی شبیه به یک سرماخوردگی یا تب مالاریا یا تورم غدد لنفاوی، خستگی بیش از حد معمول و درد عضلانی بروز می‌کند.
آیا زنی که به بیماری آلوده است می‌تواند به کودک خود شیر بدهد؟
بله. در میان زنان سالم انتقال بیماری از طریق شیر دادن خیلی بعید است. اگرچه مصرف شیرهای پاستوریزه نشده سبب انتقال بیماری می‌شود اما هیچ مطالعه‌ای در زمینه‌ی انتقال بیماری از طریق شیر مادر وجود ندارد.
ریسک‌های ابتلا به توکسوپلاسموز
بزرگ‌ترین ریسک این عفونت نوزادان به دنیا نیامده هستند که می‌توانند به آن مبتلا شوند. اگر نوزادی به این بیماری مبتلا شود گفته خواهد شد که او توکسوپلاسموز مادرزادی دارد. میزان آسیبی که به نوزاد وارد می‌شود بستگی به این دارد در چه دوره‌ای از بارداری به عفونت آلوده شده است.
از هر ده مادر باردار فقط چهار مادر بیماری را به فرزند خود انتقال می‌دهند. آلوده شدن نوزاد به بیماری در دوران باردار عواقبی مثل: سقط جنین، نوزاد مرده یا آسیب به مغز کودک یا سایر ارگان‌ها به خصوص چشم‌ها دارد. هر چند اغلب کودکانی که این‌گونه به دنیا می‌آیند نشانه‌های خاصی را از خود بروز نمی‌دهند.
نکات مهم جهت پیشگیری از ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز
تنها گوشتی را مصرف کنید که به خوبی پخته شده است.
از مصرف گوشت خام پرهیز کنید.
دست‌ها و ظروفی که در آن گوشت خام را تکه تکه می‌کنید به خوبی بشویید
میوه و سبزیجات را به خوبی بشویید تا اثری از خاک روی آن‌ها باقی نماند
از مصرف شیر بز و سایر لبنیات پاستوریزه نشده خودداری کنید
وقتی باغبانی می‌کنید دستکش به دست کنید و دست‌های خود را بعد از کار بشویید.
در موقع مرتب کردن محل دفع فضولات گربه نکات ایمنی را رعایت کنید.
اگر نشانه‌های ابتلا در بدن شما موجود است باید با دکتر خود صحبت کنید. در صورت آلودگی به این عفونت بدن برای مبارزه با آن آنتی‌بادی ترشح می‌کند. در آزمایش خون به دنبال این آنتی‌بادی‌ها می‌گردند.
اگر به تازگی به عفونت مبتلا شده باشید بدن فرصت کافی برای تولید این آنتی‌بادی‌ها را ندارد بنابراین اگر تست اولیه‌ی شما چیزی را نشان دهد پزشک برای چند هفته دیگر هم می‌خواهد یک آزمایش انجام بدهید.
اگر جواب تست خون شما مثبت است احتمالاً آنتی‌بیوتیک اسپیرامایسین تجویز می‌شود که ریسک انتقال بیماری به فرزندتان را کاهش می‌دهد. اسپیرامایسین تنها ریسک ابتلای نوزاد را کاهش می‌دهد و نمی‌تواند نوزادی که به بیماری مبتلا شده را درمان کند.
اگر نوزاد هم به بیماری مبتلا شده است ترکیبی از پیریمتامین و سولفادیاازین تجویز خواهد شد. این دو، آنتی‌بیوتیک‌های به مراتب قدرتمندتری هستند و آسیبی که به نوزاد وارد شده را محدود می‌کنند البته آسیبی که وارد شده را نمی‌توانند درمان کنند.
در هفته‌ی بیستم بارداری، سونوگرافی می‌تواند آسیب‌های فیزیکی احتمالی را مشخص کند. در موارد حاد اگر آسیب به نوزاد جدی است حتی توصیه به سقط خواهد شد. تمام نوزادانی که سالم به دنیا می‌آیند در طول سال اول زندگی به دقت مورد آزمایش قرار می‌گیرند.