چرا با توجه به وجود احادیثی از رسول خدا(ص) مبنی بر باطل کردن روزه با گناه غیبت، این گناه از مبطلات روزه در کتاب‌های احکام آورده نمی‌شود؟
1. همان طور که کارهای نیک و اعمال صالح انسان دارای درجات متفاوتی از ارزش و ثواب هستند، گناهان انسان نیز از نظر فساد و عقوبت در یک سطح نیستند. این‌گونه احادیث، بیانگر بزرگی گناه غیبت و شدت فساد آن است؛ زیرا غیبت با بزرگ‌ترین سرمایه مردم یعنی با آبروی آنان سرو کار دارد. از این‌رو، اسلام عزیز آن را مذموم شمرده و با تعبیرات بسیار شدید از آن یاد کرده تا همگان را متوجه مضرات و آثار سوء آن کرده و از ارتکاب چنین گناهی باز دارد.[1]
2. از روایات ائمه معصومین(ع)، این‌گونه بر می‌آید که روزه‌داری؛ دارای مراتبی است و مرتبه ظاهری آن، همان است‌که در منابع فقهی به آن اشاره شده و برای آن شرایط و مبطلاتی ذکر نموده‌اند، اما مرتبه‌ی بالاتر و باطنی روزه، آن است که شخص روزه‌دار، تمام اعضای بدن او روزه باشد؛ یعنی بتواند چشم، گوش، زبان و سایر اعضایش را از حرام دور نگه دارد.[2] باید توجه داشت که چنین روزه‌ای است که مورد قبول حق تعالی قرار می‌گیرد و آن آثار کامل خود را به همراه خواهد داشت.
البته در مرحله‌ی نخست، هر مکلفی مأمور به انجام واجبات -به همان شکلی که در منابع فقهی بیان شده است- می‌باشد، چرا‌که ترک واجب، به بهانه‌ی عدم قبولی آن، خودش جُرم بوده و دارای عقوبت الاهی است.
در نتیجه، روزه با ترک سایر واجبات یا همراه با انجام محرمات و گناهانی همچون «غیبت»، نتیجه مطلوب خود را نخواهد داشت، اما از آن‌جا که هر کدام از این اعمال دارای حکمی مستقل هستند که به تنهایی نیز آثار و نتایجی دارند، غیبت کردن، موجب بطلان روزه نخواهد شد، بلکه از ارزش و اثر واقعی آن می‌کاهد.[3]
[1]. برگرفته از نمایه «غیبت و اهمیت توبه از آن»، سؤال 4166.
[2]. ر.ک: ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى، دعائم الإسلام، محقق، فیضى، آصف، ج 1،ص 268، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ دوم، 1385ق.
[3]. ر.ک: نمایه «مبطلات روزه»، سؤال 5859.
منبع:islamquest.net
1. همان طور که کارهای نیک و اعمال صالح انسان دارای درجات متفاوتی از ارزش و ثواب هستند، گناهان انسان نیز از نظر فساد و عقوبت در یک سطح نیستند. این‌گونه احادیث، بیانگر بزرگی گناه غیبت و شدت فساد آن است؛ زیرا غیبت با بزرگ‌ترین سرمایه مردم یعنی با آبروی آنان سرو کار دارد. از این‌رو، اسلام عزیز آن را مذموم شمرده و با تعبیرات بسیار شدید از آن یاد کرده تا همگان را متوجه مضرات و آثار سوء آن کرده و از ارتکاب چنین گناهی باز دارد.[1]
2. از روایات ائمه معصومین(ع)، این‌گونه بر می‌آید که روزه‌داری؛ دارای مراتبی است و مرتبه ظاهری آن، همان است‌که در منابع فقهی به آن اشاره شده و برای آن شرایط و مبطلاتی ذکر نموده‌اند، اما مرتبه‌ی بالاتر و باطنی روزه، آن است که شخص روزه‌دار، تمام اعضای بدن او روزه باشد؛ یعنی بتواند چشم، گوش، زبان و سایر اعضایش را از حرام دور نگه دارد.[2] باید توجه داشت که چنین روزه‌ای است که مورد قبول حق تعالی قرار می‌گیرد و آن آثار کامل خود را به همراه خواهد داشت.
البته در مرحله‌ی نخست، هر مکلفی مأمور به انجام واجبات -به همان شکلی که در منابع فقهی بیان شده است- می‌باشد، چرا‌که ترک واجب، به بهانه‌ی عدم قبولی آن، خودش جُرم بوده و دارای عقوبت الاهی است.
در نتیجه، روزه با ترک سایر واجبات یا همراه با انجام محرمات و گناهانی همچون «غیبت»، نتیجه مطلوب خود را نخواهد داشت، اما از آن‌جا که هر کدام از این اعمال دارای حکمی مستقل هستند که به تنهایی نیز آثار و نتایجی دارند، غیبت کردن، موجب بطلان روزه نخواهد شد، بلکه از ارزش و اثر واقعی آن می‌کاهد.[3]
[1]. برگرفته از نمایه «غیبت و اهمیت توبه از آن»، سؤال 4166.
[2]. ر.ک: ابن حیون، نعمان بن محمد مغربى، دعائم الإسلام، محقق، فیضى، آصف، ج 1،ص 268، مؤسسة آل البیت علیهم السلام، قم، چاپ دوم، 1385ق.
[3]. ر.ک: نمایه «مبطلات روزه»، سؤال 5859.
منبع:islamquest.net