توتفرنگی، از خوشمزه‌ترین و پرطرفدارترین میوه‌هایی است که در اواسط فصل بهار روانه‌ی بازار می‌شود. میوه‌ای که با شنیدن نام آن، آب از دهان سرازیر شده و همه‌ی علاقه‌مندان را به تکاپوی تهیه‌ی آن وادار می‌سازد. با چفچفک همراه باشید تا با فواید مصرف، عوارض احتمالی، تهیه‌ی بهترین داروهای سلامتی، طرز تهیه‌ی چندین دسر و آموزش نوشیدنی‌های لذیذ و گوارا این میوه آشنا شوید.
آشنایی اجمالی با توت فرنگی
طبق نظر بسیاری از کارشناسان تغذیه و سلامتی، توتفرنگی میوه‌ای است که به دلیل داشتن خواص دارویی و درمانی، از جمله پرفایده‌ترین نعمت‌های آفریده شده توسط خالق یکتا برای بهره‌مندی بشر است. نام علمی آن FRAGARIA VESCA و از خانوده‌ی گل سرخ (ROSACACEAE) است که دو نوع ساقه‌ی خوابیده و رونده و گل‌هایی به رنگ سفید دارد که به ترتیب و نظم خاصی در کنار هم قرار گرفته‌اند. این میوه شباهت بسیاری به توت داشته با اندک تفاوتی که می‌توان به ظاهری بزرگ‌تر، رنگی تیره‌تر (سرخ‌تر) و طعم و عطری دلپسندتر اشاره کرد. همچنین دارای ساقه‌ای باریک و رونده است (ساقه‌های آن اغلب روی زمین خوابیده و ریشه می‌دواند) که با بوته‌هایی کوتاه و برگ‌هایی تقریبا بزرگ روی زمین در حالت خوابیده رشد می‌کند. دو گونه از آن را می‌توان در طبیعت یافت. گونه‌ی اهلی و گونه‌ی وحشی که به رنگ قرمز، گوشتی و همراه با هسته‌های بسیار ریز دیده می‌شوند. این گیاه به صورت خودرو و در برخی از مناطق شمالی کشور ایران پرورش می‌یابد. میوه‌ی توتفرنگی که در واقع نهنج گل آن است، با گذشت زمان رشد کرده و برای مصرف آماده می‌شود. بهترین زمان برداشت توتفرنگی از ماه اردیبهشت و تا پایان خرداد ماه است.
نکات بسیار مهم هنگام مصرف توت فرنگی
۱- ریشه‌ها و برگ‌های توتفرنگی از خواص درمانی بالایی برخوردارند؛ بنابراین توصیه می‌شود در فصل بهار جهت مصرف ریشه اقدام کرده، پس از بیرون آوردن آن‌ها از خاک، به خوبی شستشو داده و مورد استفاده قرار دهید. برگ‌ها را نیز تا قبل از به گل نشستن این میوه، چیده و مصرف کنید.
۲- سعی کنید بلافاصله پس از تهیه‌ی این میوه‌ی لذیذ، آن را میل کرده و تا پیش از آن، به شستشو و برداشتن کلاهک سبزرنگ آن، اقدام نکنید.
۳- آن‌ها را با آب کاملا بهداشتی، استریلیزه و روان شستشو دهید و سعی کنید تا حد امکان از میوه‌های کاملا رسیده‌ی آن استفاده کنید.
۴- قرمز روشن بهترین رنگ برای یک توتفرنگی خوشمزه و سالم است، به گونه‌ای که درخشش طبیعی خود را حفظ کرده و کلاهک سبزی که روی آن‌ها وجود دارد، کاملا تازه و سالم باشد. سعی کنید میوه‌های کوچک‌تر را برای مصرف انتخاب کنید، چرا که از طعمی شیرین‌تر و بهتر نسبت به انواع دیگر دارند.
۵- توتفرنگی به دلیل بوته‌ای بودن، تماس بسیاری با زمین داشته و می‌تواند ناقل بیماری‌های خطرناکی به بدن انسان شود. انگل‌شناسان معتقدند «اکینو کوکوس گرانو لوزوس» نوعی انگل است که از طریق مدفوع سگ به دلیل رفت و آمد در مزرعه‌های توتفرنگی به این میوه منتقل شده و اگر هنگام شتسشو دقت لازم را نداشته باشیم، باعث انتقال آن به انسان خواهد شد. این انگل به شکل دانه‌های برنج بوده و اکثرا در کبد انسان به رشد پرداخته و موجب ایجاد کیست هیداتید در قسمت‌های مختلف بدن (بویژه کبد و ریه) خواهد شد. بیماری سرشار از درد که از نشانه‌های رشد آن به شمار می‌آید. همچنین ممکن است فرد مبتلا تا سال‌ها از وجود آن در بدن خود مطلع نشود؛ بنابراین توصیه می‌شود دقت لازم هنگام مصرف توتفرنگی را از دست ندهید.
خواص درمانی توت فرنگی
توتفرنگی از فیبر بالا، چربی و کالری کمی برخوردار بوده و طیف وسیعی از مواد مورد نیاز بدن را که برای سلامتی کاملا مفید و ضروری است، در خود جای داده است. به‌عنوان نمونه می‌توان به ایجاد انرژی در بدن به دلیل حضور نیترات موجود در آن، کاهش حمله‌ی قلبی، افزایش میل جنسی، تقویت حافظه‌ی کوتاه مدت به دلیل دارا بودن مقدار زیادی از آنتی‌اکسیدان، ضد پیری به دلیل بهره‌مندی از ویتامین c که در تولید کلاژن بسیار کاربردی و مفید است، تقویت ایمنی بدن، سوزاندن چربی‌های ذخیره شده در بدن، جلوگیری از سکته‌ی مغزی به دلیل آنتی‌اکسیدان‌ها و پتاسیم بالا، کاهش سرطان، عامل مؤثر در خونسازی و ضدعفونی کننده‌ی آن، پاک کننده‌ی عالی بدن از اوره، اسید اوریک و درمان خوبی جهت بیماری نقرس، ادرار آور و میوه‌ی مناسبی برای تقویت مثانه، تقویت اعصاب و رفع خستگی، بهبود ناراحتی‌های کیسه‌ی صفرا، تصلب شرایین، زیبایی پوست، استحکام لثه، مناسب برای کلیه و بسیاری دیگر از بیماری‌ها و ناراحتی‌های بدن اشاره کرد.
احتیاط در مصرف توت فرنگی
مصرف توتفرنگی علاوه بر داشتن فواید و خواص حیرت‌انگیز جهت سلامتی بدن، می‌تواند در برخی موارد باعث ایجاد مشکل و عارضه در شخص مصرف کننده شود. به‌عنوان مثال افرادی که از بیماری آسم رنج می‌برند، باید در خوردن این میوه‌ی خوش‌طعم احتیاط کرده و نسبت به سایرین کم‌تر استفاده کنند. همچنین زیاده‌روی در میل کردن آن، برای تمامی افراد مشکلاتی از جمله بروز تب، ایجاد حساسیت‌های پوستی مانند کهیر، به وجود خواهد آورد. خوردن توتفرنگی به کسانی که به بیماری‌های پوستی مانند اگزما و نیز حساسیت بیش از حد معده مبتلا هستند، توصیه نمی‌شود، چرا که به دلیل وجود اسید سالیسیلیک موجود در این میوه‌ی پرطرفدار، کبد و مثانه را در برخی از افراد ملتهب و تحریک کرده و جوش‌هایی مانند کهیر در آن‌ها ایجاد می‌کند که باعث آلوده شدن خون و بدن خواهد شد؛ بنابراین توصیه می‌شود که در مصرف آن دقت لازم را داشته باشید.
ارزش غذایی در هر ۱۵۰ گرم توت فرنگی
میوه‌ی توتفرنگی از انرژی بالایی حدود ۴۵ کیلوکاری، پروتئین ۱ گرم، چربی کمی معادل ۰.۶ گرم، ویتامین آ_سه، ویتامین ث حدود ۸۵ گرم، ویتامین ب بالغ بر ۱۰ میلی‌گرم، کلسیم ۲۱ میلی‌گرم، آهن ۰/۶ میلی‌گرم، سدیم برابر با ۲ میلی‌گرم، فولات حدود ۲۶ میکروگرم، پتاسیم ۲۴۷ میلی‌گرم، روی ۰/۲ میلی‌گرم، منیزیم ۱۶ میلی‌گرم، منگنز ۲۹ میلی‌گرم، مس ۴۹ میلی‌گرم، فسفر حدود ۹۹ میلی‌گرم، رطوبت تقریبی ۲۹ گرم، کربوهیدرات ۱۰/۵ گرم و الیاف گیاهی حدود ۳/۳ گرم برخوردار است.
دسرهای خوشمزه
پاناکوتای توت فرنگی
دسر پاناکوتا، نوعی خوراکی پرطرفدار ایتالیایی است که معمولا پس از شام، سرو می‌شود. این دسر خوشمزه، بسیار لذیذ و مطبوع بوده و به راحتی می‌توان آن را در منزل تهیه کرد.
طرز تهیه
مواد لازم
دو پیمانه و نیم شیر، ۲/۳ پیمانه خامه‌ی غلیظ، ۱ قاشق چایخوری وانیل، یک و نیم ورقه‌ی ژلاتین، ۱/۳ پیمانه شکر، توتفرنگی خرد شده یک پیمانه و نیم، شکر (جهت استفاده در تهیه‌ی رویه‌ی دسر) ۳/۴ پیمانه
روش تهیه
دسر
دو پیمانه از شیر، خامه و شکر را درون ظرفی مناسب ریخته و روی حرارت قرار می‌دهیم. با آرامش آن‌ها را با یکدیگر مخلوط کرده و اجازه دهید تا به جوش آید. سپس ورقه‌ی ژلاتین را درون نصف پیمانه شکری که باقی مانده بود، حل کنید. اکنون زمان برداشتن مواد از روی حرارت است. وانیل را به محلول ژلاتین و شکر اضافه کرده و آن را درون موادی که از روی حرارت برداشتید، بریزید. حال مواد را داخل ظروف مناسبی (می‌توانید از ظرف‌های کوچک به تعداد اعضای خانواده‌ی خود استفاده کنید. این مقدارم مواد، برای شش نفر است)، ریخته و در یخچال به مدت زمان ۲ ساعت قرار دهید تا خود را بگیرد.
برای تهیه‌ی رویه‌ی دسر، توتفرنگیها را با شکر مخلوط کرده و درون دستگاه مخلوط‌کن (غذاساز)، بریزید تا به خوبی با یکدیگر ترکیب شوند. ماده‌ی به دست آمده را روی حرارت قرار داده تا به آرامی به جوش آید. پس از این مرحله، مواد را از روی حرارت برداشته و به مدت زمان پنج دقیقه اجازه دهید تا خنک شود. دسرهایی که به مدت دو ساعت در یخچال مانده بودند را بیرون آورده و در ظرفی مناسب سرو کنید. رویه‌ی تهیه شده را روی آن‌ها ریخته و میل کنید.
تارت توت فرنگی
از دیگر دسرهای لذیذ و پرطرفدار که گزینه‌ی مناسبی جهت پذیرایی در میهمانی‌های دوستانه و خانوادگی محسوب می‌شود، تارت توتفرنگی است. این دسر بسیار خوشمزه و دوست‌داشتنی است و در کنار فنجانی چای تازه‌دم، بسیار مطبوع خواهد بود.
مواد لازم
آرد شیرینی‌پزی ۱ و ۱/۴ پیمانه، کره ۱/۲ پیمانه (تقسیم شده به قطعات کوچک)، شکر ۱/۳ پیمانه، نمک ۱/۴ قاشق چایخوری، پنیر خا مه‌ای ۲۳۰ گرم، شکر (برای پر کردن درون تارت) ۱/۴ پیمانه، توتفرنگی دو نیم شده ۸۰۰ گرم، ژله (ترجیحا طعم انگور) ۱/۴ پیمانه
طرز تهیه
آرد، ۱/۳ پیمانه شکر و کره را درون مخلوط‌کن ریخته و آن‌ها را با یکدیگر به گونه‌ای مخلوط کنید که خمیری به شکل تکه نان‌های مرطوب به دست آید. آن را درون قالب مخصوص تارت (ظرفی گرد با قطری حدود ۲۲ سانتی‌متر) بریزید. در این مرحله، دستان خود را به آرد آغشته کنید و خمیر را به سمت لبه‌ها و انتهای قالب، فشار دهید. می‌توانید از ته فنجان برای این عمل کمک بگیرید. سپس قالب را درون فریزر به مدت زمان ۱۵ دقیقه قرار دهید.
پس از گذشت زمان ذکر شده، تمام سطوح خمیر فریز شده را با استفاده از چنگال خراش داده و درون فری که در ابتدای کار با دمای ۱۷۵ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم کرده‌اید، قرار دهید. تقریبا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد تا خمیر تارت طلایی شود. سعی کنید در هنگام طبخ، خمیر پف نکند، اگر این اتفاق افتاد با قاشق چندین مرتبه به آرامی سطح آن را فشار دهید.
درون ظرفی متوسط، پنیر خامه‌ای و ۱/۴ از شکر را با یکدیگر ترکیب کرده و تا زمانی که از بافتی نرم برخوردار شود، به مخلوط کردن ادامه دهید. مواد به دست آمده را به میزان یکسان روی سطح خمیر تارت طلایی شده ریخته و با کاردکی مناسب، در تمامی سطح تارت، پخش کنید.
اکنون در این مرحله به کمی سلیقه و ذوق هنری نیاز است. سعی کنید توت‌فرنگی‌های دو نیم شده را از کناره‌ی خمیر به صورت دایره‌وار بچینید و این عمل را تا مرکز تارت، ادامه دهید تا پوششی زیبا از توتفرنگی تمامی سطح خمیر را پر کند.
ژله را درون ظرفی کوچک ریخته و روی حرارت قرار دهید تا به مایع تبدیل شود. با قلمو و به آرامی آن را روی تمامی توتفرنگیها ریخته و به مدت زمان ۲۰ دقیقه تارت را استراحت دهید. اجازه دهید بین ۱ تا ۶ ساعت تارت توتفرنگی درون قالب مانده تا خنک شود. سپس از ظرف بیرون آورده و برای سرو درون ظرف مناسبی قرار دهید. پای لذیذ و خانگی شما آماده‌ی میل کردن است. نوش جان...
دسر توت فرنگی خامه ای
این دسر بسیار آسان بوده و با مواد کم و در دسترسی می‌توان آن را تهیه کرد.
مواد لازم
توتفرنگی ۳۰۰ گرم، خامه ۱۵۰ گرم، شکر به میزان دلخواه
طرز تهیه
درون ظرفی دلخواه، یک ردیف از توتفرنگیها را با دقت و سلیقه بچینید. سپس مقداری شکر روی سطح آن‌ها ریخته و دوباره به چیدن لایه‌ی دیگری از توتفرنگی، مشغول شوید. این عمل را تا جایی که تمامی توت‌فرنگی‌های شما استفاده شود، ادامه دهید. سپس درب ظرف را گذاشته و به مدت ۷ ساعت آن را درون یخچال قرار داده تا به اصطلاح توتفرنگیها آب بیندازند.
پس از گذشت این مدت زمان، ظرف حاوی توتفرنگی را از یخچال خارج کرده و درون ظرف‌های کوچکی به تعداد اعضای خانواده ریخته و سطح هر کدام را با لایه‌ای از خامه بپوشانید. دسر توتفرنگی خامه‌ای آماده‌ی سرو کردن است.
کاپ موس توت فرنگی
مواد لازم
توتفرنگی ۴ پیمانه، آب‌لیموی تازه ۲ قاشق غذاخوری، شکر ۱ و ۱/۲ پیمانه، پودر ژلاتین ۳ قاشق چایخوری، خامه‌ی غلیظ ۱ و ۱/۲ پیمانه، توتفرنگی برای تزئین به میزان لازم
طرز تهیه
توتفرنگی، آب‌لیمو و شکر را به کمک مخلوط‌کن به صورت پوره درآورید. پوره‌ی به دست آمده را از صافی رد کرده و درون ظرف گودی بریزید. در ظرفی دیگر مقدار زیادی یخ و آب سرد را مخلوط کرده و کنار بگذارید. سپس ظرفی متوسط را که عایق حرارتی است، روی تابه‌ای حاوی آب جوش قرار داده و ژلاتین را در ۳ قاشق غذاخوری آب سرد حل کنید. نصف پیمانه از پوره‌ی توتفرنگی را که از قبل تهیه کرده‌اید به آن اضافه کرده و مخلوط آماده شده را در مابقی پوره‌ی توتفرنگی بریزید.
اکنون آن را درون ظرف حاوی یخ و آب سرد قرار داده تا خنک و غلیظ شود. سعی کنید به مدت زمان ۲۰ دقیقه آن را به صورت مداوم هم بزنید.
در ظرفی دیگر یک پیمانه از خامه را تا زمانی که فرم بگیرد هم بزنید. سپس آن را با ترکیب توتفرنگی مخلوط کنید. کاغذ روغنی را تهیه کرده و به نوارهای ۵/۵ در ۲۴ سانتی‌متر برش داده و هر کدام از آن‌ها را دورتادور کاسه‌ای از جنس سرامیک بپیچید. سعی کنید این عمل را به دقت انجام داده و آن‌ها را تا حدود ۵ سانتی‌متر بالاتر از لبه‌های ظرف قرار دهید. کاسه‌های سرامیکی را روی سینی (ترجیحا لبه‌دار) قرار دهید. درون هر کدام از آن‌ها را با نصف پیمانه از مخلوط توتفرنگی پر کنید. سپس ظروف را درون فریزر قرار داده تا خود را بگیرند.
چند دقیقه قبل از سرو کردن، آن‌ها را از فریزر خارج کرده و سعی کنید کاغذهای روغنی را به آرامی و با دقت جدا کنید. باقیمانده‌ی خامه را با ۲ قاشق غذاخوری شکر مخلوط کرده و کاپ‌موس‌ها را با آن و برش‌هایی از توتفرنگی که از قبل درون شکر خوابانده‌اید، تزئین کنید.
شکلات توت فرنگی
دسری بسیار شکل و خوش‌طعم که با طعم توتفرنگی و شکلات لذتی به یادماندنی را به همراه خواهد داشت. از مزیت‌های آن روش تهیه‌ی آسان است. توصیه می‌کنیم آن را در منزل تهیه کرده و لحظاتی دل‌نشین را برای اعضای خانواده‌ی خود فراهم کنید.
مواد لازم
توتفرنگی تازه ۳۰ عدد، شکلات سیاه ۲۵۰ گرم، شکلات سفید ۲۰۰ گرم
طرز تهیه
توتفرنگیها را به خوبی شسته و خشک کنید. چوب سبز آن‌ها را نکنید. باید مطمئن شوید که توتفرنگیها به خوبی خشک شده‌اند، چرا که در غیر این‌صورت شکلات‌ها روی آن‌ها نمی‌مانند. سپس شکلات سفید را به روش بن‌ماری آب کرده و توتفرنگیها را از چوب سبز گرفته و درون شکلات ذوب شده فرو کنید. سعی کنید این عمل را با حرکت سریع دورانی و با دقت بسیار انجام دهید. سعی کنید با تکانی آرام، شکلات‌های اضافی را از توتفرنگیها جدا کنید. زمانی که از چسبیدن شکلات به بدنه‌ی توتفرنگیها مطمئن شدید، آن‌ها را روی کاغذ روغنی قرار داده تا خشک شود.
شکلات سیاه را نیز به روش بن‌ماری آب کرده و طرفین توتفرنگیها را به صورت شیب‌دار (زاویه‌دار) درون آن فرو کنید. باز هم سعی کنید شکلات اضافی را از توتفرنگیها جدا کنید. آن‌ها را مجددا روی کاغذ روغنی قرار دهید تا خشک شود. اکنون آن‌ها را درون فریزر قرار داده تا به خوبی سرد شوند و شکلات‌ها خود را بگیرند. سپس درون ظرفی مناسب چیده و سرو کنید.