شایع ترین عوارض پرتو درمانی و جراحی سرطان سینه

۸ عارضه جراحی سرطان سینه و پرتودرمانی

امروزه سرطان سینه، یکی از شایع ترین انواع سرطان هایی است که در خانم ها بروز می کند و آمار مبتلایان به آن هر ساله بیشتر می شود. از جمله شایع ترین روش های درمانی که برای سرطان پستان به کار می رود، روش جراحی و روش پرتودرمانی (اشعه درمانی یا رادیوتراپی) می باشد. اگر چه استفاده از این دو روش کمک زیادی به درمان و یا توقف این نوع سرطان در بسیاری از خانم ها می کند، ولی نمی توان از عوارض آنها هم چشم پوشی کرد. اگر چه این عوارض در همه بیماران به یک شکل بروز نمی کند و از فردی به فرد دیگر متغیر است.

پزشکان موظف هستند که عوارض این روش ها را برای بیماران خود بازگو کنند تا بیماران عزیز با آگاهی کامل به سراغ این روش ها بروند و سطح انتظارات خود را از روش های درمانی نام برده معقول سازند. شایع ترین عوارض روش های پرتو درمانی و جراحی که برای درمان سرطان سینه به کار می روند، شامل موارد زیر می باشد :

۱- ورم بازوها

بسیاری از خانم هایی که تحت عمل جراحی سرطان سینه قرار می گیرند، معمولا از درد و ورم در ناحیه بازوهای خود (بافت لنفاوی زیر بغل) که در مجاورت و نزدیکی بافت سینه ها قرار دارند، شکایت می کنند. افزایش حرکت بازوها  بعد از عمل جراحی و البته با صلاحدید پزشک، کمک بسیاری به تسکین درد در این ناحیه خواهد کرد. ماساژ دادن این قسمت هم می تواند بسیار کمک کننده و آرام بخش باشد.

۲- ورم و درد در ناحیه سینه

پس از پرتو درمانی، ناحیه سینه به لمس حساس می شود و با کوچک ترین اشاره ای درد می گیرد. بروز ورم هم در این ناحیه امری اجتناب ناپذیر است. هنگامی که دوره پرتودرمانی پایان می یابد، این علایم هم در فرد رو به کاهش می گذارد. خانم هایی که برای درمان سرطان سینه هم تحت پرتو درمانی و هم عمل جراحی قرار می گیرند، نسبت به خانم هایی فقط جراحی می کنند، بیشتر دچار درد سینه می شوند. معمولا برای کاهش درد در ناحیه قفسه سینه، پزشک متخصص داروهایی را تجویز می کند که بیمار با مصرف آنها درد کمتری را احساس خواهد کرد.

۳- اضطراب و افسردگی

بروز احساساتی مانند اضطراب و افسردگی پس از عمل جراحی و پرتو درمانی سرطان سینه بسیار طبیعی است و حتی ممکن است این حس تا یک سال پس از آن هم ادامه داشته باشد. شاید احساس اضطراب و افسردگی به این دلیل باشد که پزشکان احتمال بازگشت تومورهای سرطانی به بافت سینه را تا مدت ها پس از روش های درمانی می دهند و این دسته از بیماران در حالتی از ترس و امید قرار می گیرند و نمی توانند به بهبودی کامل خود، حتی مدت ها پس از درمان مطمئن باشند.

بنابراین به این دسته از بیماران اکیدا توصیه می شود که اطلاعات کاملی را از پزشک خود کسب کنند و یا با خواندن مطالب علمی در مجلات و سایت های معتبر به افزایش آگاهی های خود در این زمینه کمک کنند. همچنین اطلاعاتی را درباره افزایش احتمالی سطح سلامتی بدن و کاهش احتمال بازگشت سرطان کسب کنند. اگر اضطراب و افسردگی بیمار درمان نشود و بدتر شود، ممکن است پزشک اقدام به تجویز دارو برای غلبه بر این مشکلات کند.

۴- خستگی

بیماران معمولا پس از انجام پرتودرمانی بسیار احساس خستگی می کنند. اگرچه احتمالاتی برای این خستگی ذکر شده است (مثل از بین رفتن بسیاری از سلول های سالم به همراه سلول های سرطانی)، اما علت قطعی آن هنوز مشخص نشده است.

پس از پرتودرمانی در سرطان سینه ممکن است که مشکلات قلبی برای بیماران ایجاد شود

۵- آسیب عصبی

یکی از عوارض احتمالی پرتو درمانی و جراحی در سرطان سینه، بروز آسیب های عصبی در این ناحیه می باشد. ممکن است طی جراحی و پرتو درمانی، بازوهای فرد و یا قسمت های زیر بغل بیمار در اثر آسیب های عصبی، بی حس و کرخت شود و فرد مبتلا نتواند به راحتی آن  قسمت ها را حرکت دهد. خوشبختانه این عارضه با پیشرفت تجهیزات پزشکی و علم متخصصین مربوطه، روز به روز کمتر می شود. لازم به ذکر است که تخصص و مهارت پزشک متخصص هم نقش مهمی را در این حیطه ایفا می کند. بنابراین به بیماران توصیه می شود که در انتخاب پزشک متخصص خود دقت لازم را داشته باشند و فردی متخصص و با تجربه را انتخاب کنند تا در طی روند درمان دچار مشکل نشوند.

۶- مشکلات قلبی

پس از پرتودرمانی ممکن است که مشکلات قلبی برای بیماران ایجاد شود. ضربان قلب آنها نامنظم شود و یا حتی ممکن است برخی افراد دچار حملات قلبی شوند. بنابراین اگر بیماران دچار این دسته از مشکلات شدند، حتما باید پزشک خود را مطلع کنند تا تمهیدات لازم برای غلبه بر آن انجام گیرد.

۷- واکنش های پوستی

گاهی اوقات پس از پرتودرمانی، واکنش های پوستی در بیماران به صورت آفتاب سوختگی بروز پیدا می کند. علایمی چون خارش و سوزش های پوستی نیز در بیماران شایع می باشد.

۸- ناراحتی های تنفسی

بروز تنگی نفس و سرفه های خشک از جمله مشکلات خفیف تنفسی در این بیماران می باشد. مشکلاتی از جمله آمبولی ریوی (بروز لخته خون در ریه ها) از جمله مشکلات جدی تنفسی می باشد که علایمی مانند تورم، قرمزی و احساس گرم شدن در پاها را ایجاد می کند.

نکته

بیمارانی که تحت پرتو درمانی قرار می گیرند باید توجه داشته باشند که رعایت رژیم غذایی و انجام ورزش، البته با نظر پزشک به پیشرفت روند بهبودی آنها کمک می کند. عدم مصرف سیگار و الکل نیز از جمله کارهایی است که برای کند شدن روند بیماری توصیه می شود.