انسداد روده چیست؟ (علائم ،علل و درمان انسداد روده)

انسداد روده انسدادی است که از عبور غذا و مایعات از روده کوچک یا بزرگ جلوگیری می‌کند. انسداد روده می‌تواند بخاطر نوارهای فیبری بافت‌های شکم (چسبندگی‌های داخل شکم) که پس از جراحی ایجاد می‌شود، غده‌های التهابی یا عفونی روده، فتق و تومور ایجاد شود.

انسداد روده یا "قولنج الیاوسی یا بسته شدن روده (به انگلیسی: Ileus)توقف جریان رو به جلو و پیشروی محتویات روده بخاطر «راه بند»های مختلف است و می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان گیر کند. این بیماری یک خطر جانی بسیار مهم محسوب می‌شود که بایستی سریعاً بوسیله پزشک متخصص (ترجیحا جراح) درمان شود.

پیچ خوردگی روده چیست؟

پیچ خوردگی روده عبارتست از پیچ خوردگی یا حلقه شدن روده است که منجر به انسداد روده می شود. وقتی روده کوچک تحت تاثیر قرار گیرد، به این بیماری پیچ خوردگی روده کوچک گفته می شود، در حالی که وقتی روده بزرگ تحت تاثیر قرار گیرد، به این بیماری پیچ خوردگی روده بزرگ گفته می شود.

در صورتی که پیچ خوردگی روده در روده بزرگ اتفاق بیفتد، دو نوع پیچ خوردگی روده وجود دارد، سیگموئید و روده کور (سکوم) است، که به محل پیچ خوردگی روده بزرگ بستگی دارد.

انسداد این بخش های معده به سرعت منجر به نکروز (مردن بافت) می شود، زیرا انسداد از جریان خون جلوگیری می کند. این یکی از اولین مشکلات در هر نوع انسداد روده کوچک یا بزرگ است و فورا اتفاق می افتد.

علائم با توجه به علت های مختلف پیچ خوردگی روده متغیر هستند و روش های درمانی آنها نیز به همین شکل متغیر هستند. در صورتی که علائم پیچ خوردگی روده را دارید، زمان آن رسیده که به پزشک مراجعه کنید.

چسبندگی روده می تواند باعث گره خوردگی، پیخ خوردگی یا کشیده شدن روده ها و در نتیجه انسداد روده شوند. انسداد کامل یا جزئی روده حرکت غذا یا مدفوع در روده ها را محدود می کند. انسداد کامل روده جان فرد را تهدید می کند و به مراجعه فوری به پزشک و اغلب جراحی نیاز دارد.

چسبندگی روده یا انسداد روده

دلایل گرفتگی روده چیست؟

1- گرفتگی مکانیکی روده باریک

منظور از گرفتگی مکانیکی آن است که چیزی به طور فیزیکی (جسمی) روده را می بندد. دلایل گرفتگی مکانیکی روده باریک عبارتند از:

• چسبندگی روده: نوارهایی از بافت فیبروزی در داخل شکم که می تواند بعد از جراحی ناحیه شکم یا لگن ایجاد شود.

• بیماری روده باریک

• فتق: قسمتی از روده به طرف بخش دیگری از بدن برآمده می شود و بیرون می زند.

• تومورهای روده باریک

• بیماری های التهابی روده مثل بیماری کرون

• پیچ خوردگی روده باریک

• intussusceptions : یک اختلال نادر و خطرناک که در آن قسمتی از روده به داخل قسمت مجاور آن لیز می خورد و فرو می رود (تصویر کناری).

 انسداد روده انسدادی است که از عبور غذا و مایعات از روده کوچک یا بزرگ جلوگیری می‌کند

2- انسداد مکانیکی روده بزرگ

دلایل این نوع انسداد روده عبارتند از :

ο سرطان روده بزرگ

ο  دیورتیکولیت : کیسه های کوچک و برآمده در دیواره روده که ملتهب و عفونی می شوند.

ο پیچ خوردگی روده بزرگ

ο مدفوع فشرده و سفت

ο تنگ شدن روده بزرگ در اثر التهاب یا جراحت

عمل جراحی شکم یا ناحیه لگن باعث چسبندگی روده می شود

 3- ایلئوس فلجی

ایلئوس فلجی می تواند علائم انسداد روده را ایجاد کند، ولی شامل انسداد فیزیکی روده نیست. در ایلئوس فلجی، مشکلات عضلانی و یا عصبی، انقباض طبیعی عضلات روده را به هم میریزند و حرکت موادغذایی و مایعات را در دستگاه گوارشی، آهسته یا متوقف می کند.

ایلئوس فلجی می تواند هر قسمتی از روده را تحت تاثیر قرار دهد و دلایل آن عبارتند از:

- عمل جراحی شکم

- عمل جراحی ناحیه لگن

- عفونت (بیماری های عفونی)

- برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی و یا ضد درد که روی اعصاب و عضلات تاثیر می گذارند.

- اختلالات مربوط به عضلات و اعصاب مانند بیماری پارکینسون

نشانه های انسداد روده

چه عواملی خطر ابتلا به گرفتگی روده را افزایش می دهند؟

♦ عمل جراحی شکم یا ناحیه لگن باعث چسبندگی روده می شود که از علل شایع گرفتگی روده است.

♦ بیماری کرون که دیواره روده را ضخیم می کند، در نتیجه مسیر عبور غذها را تنگ می نماید.

♦ سرطان ناحیه شکم، به خصوص اگر برای برداشتن تومور ناحیه شکم تحت عمل جراحی قرار بگیرید و یا رادیوتراپی (پرتودرمانی) شوید.

میوه های تازه و سبزیجات برگ دار سبز به عنوان درمان گیاهی  انسداد روده موثر هستند

علایم و نشانه های انسداد روده

از جمله علایم انسداد روده می تواند به موارد زیر اشاره کرد:

◊ نفخ شدید

◊  شکم درد

◊   کاهش اشتها

◊  تهوع

◊ استفراغ

◊  یبوست

◊  اسهال

◊ ورم شکم

◊  گرفتگی شدید عضلات شکم

◊  تنفس بدبو و تب می شود.

عوارض 

عدم درمان انسداد روده عوارض جانبی شدیدی دارد و ممکن است جان فرد را به خطر بیندازد. این عوارض از قرار زیر هستند:

· مردن بافت: انسداد روده باعث قطع شدن رسیدن خون به بخشی از روده شما می شود. کمبود خون باعث از بین رفتن دیواره روده می شود. مردن بافت منجر به پاره شدن دیواره روده می شود و پاره شدن دیواره روده ممکن است باعث عفونت شود.

· عفونت: عفونت حفره شکم می تواند زندگی فرد را به خطر بیندازد و به مراجعه فوری به پزشک و اغلب جراحی نیاز دارد.

تشخیص انسداد روده

پزشک سوالاتی در مورد علائم، مشکلات  گوارشی دیگری که داشته اید و هر گونه جراحی ای که پیش از این انجام داده اید سوالاتی می پرسد. پزشک برای تشخیص انسداد روده اقدامات زیر را انجام می دهد:

¤ توضیح علائم: جزئیات کامل علائم انسداد روده را به پزشک  توضیح دهید.

¤ سابقه پزشکی: در مورد روش های درمانی یا جراحی که اخیرا استفاده کرده اید و همچنین بیماری های که اکنون به آن مبتلا هستید و داروها یا مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک صحبت کنید.

¤  معاینه: پزشک شکم و هر قسمت دیگری از بدن که در آن احساس درد یا ناراحتی می کنید را معاینه می کند.

¤ آزمایش های تصویربردرای: برای تشخیص انسداد روده، پزشک از تصویر برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن استفاده می کند. تصویر برداری با اشعه ایکس به منظور باعث پیدا کردن انسداد روده بزرگ و کوچک می شود. گرفتن سی تی اسکن از شکم که به پزشک کمک می کند تا جزئی یا کامل بودن انسداد روده را تشخیص دهد.

¤ کولونوسکوپی: در صورتی که پزشک حدس بزند انسداد روده بزرگ اتفاق افتاده است، کولونوسکوپی را توصیه می کند. برای انجام این آزمایش داروی بیهوشی به شما تزریق می شود و سپس پزشک دوربینی را به انتهای یک لوله وصل کرده و آن را داخل روده بزرگ می کند. این کار به پزشک این امکان را می دهد تا قسمت داخلی روده بزرگ را مشاهده کند.

سندروم پیچ خوردگی روده با انجام تنقیه با باریوم، تحلیل مدفوع و روش های تصویر برداری مثل رادیوگرافی، سی تی اسکن و ام آر ای صورت می گیرد. لاپاراتومی تشخیصی یا توضیحی، یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای معاینه ارگان های شکم توصیه می شود.

 برای تشخیص انسداد روده از تصویر برداری اشعه ایکس یا سی تی اسکن استفاده می کند

راه های درمان انسداد روده

روش درمان گرفتگی روده بستگی به علت آن دارد، ولی بیشتر اوقات بایستی در بیمارستان بستری شوید. بستری شدن در بیمارستان برای تثبیت وضعیت بیمار وقتی بیمارستان میروید، پزشک ابتدا وضعیت شما را تثبیت می کند تا بعدا تحت درمان پزشکی قرار بگیرید.

پزشک برای تثبیت وضعیت شما، کارهای زیر را انجام می دهد:

- سرم غذایی به دست شما وصل می کند تا مایعات مغذی را از این طریق دریافت کنید.

- لوله ای را از طریق بینی وارد معده شما می کند تا هوا و مایعات شکم را برای کاهش ورم آن خارج کند.

- لوله ای باریک و قابل انعطاف (سوند) را وارد مثانه می کند تا از طریق آن ادرار را خالی کرده و برای آزمایش جمع کند.

درمان گرفتگی جزئی مکانیکی روده

اگر گرفتگی مکانیکی روده جزئی باشد و غذاها و مایعات بتوانند تا حدودی از آن عبور کنند، در این صورت غیر از تثبیت وضعیت بیمار در بیمارستان، نیاز به درمان دیگری نیست.

ممکن است پزشک رژیم غذایی کم فیبری را برای شما تجویز کند که هضم و جذب آن برای روده راحت تر باشد. اگر گرفتگی روده خودبخود برطرف نشود، نیاز به عمل جراحی برای باز کردن روده است.

درمان انسداد روده 

درمان گرفتگی کامل مکانیکی روده

اگر هیچ غذایی نتواند از روده شما عبور کند و روده کاملا مسدود باشد، برای  باز کردن آن نیاز به عمل جراحی است. روش باز کردن روده به علت گرفتگی آن و قسمتی از روده که مسدود شده است، بستگی دارد. طی این عمل جراحی، قسمت گرفته شده روده و یا هر بخشی از آن که مرده یا آسیب دیده است، برداشته می شود.

متناوب با پزشک برای رفع گرفتگی، از استنت فلزی گشادکننده استفاده می کند. این استنت (لوله فلزی مشبک) توسط وسیله ای به نام اندوسکوپ و از طریق دهان یا روده بزرگ، وارد روده بزرگ می شود. این استنت به زور، روده بزرگ را باز می کند، در نتیجه گرفتگی آن از بین میرود.

این استنت های فلزی معمولا در افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ و یا برای درمان موقتی افرادی که در معرض خطر زیادی به دلیل جراحی فوری هستند، به کار می رود. اگر مشکل شما همچنان وجود داشته باشد، باز هم نیاز به عمل جراحی خواهید داشت.

درمان انسداد روده فلجی

اگر پزشک تشخیص دهد که گرفتگی روده شما ناشی از ایلئوس فلجی است، یک یا دو روز در بیمارستان، وضعیت شما را کنترل می کند.

ایلئوس فلجی اغلب یک مشکل موقتی است و خودبخود بهتر می شود. اگر ایلئوس فلجی طی چند روز بهبود نیابد، پزشک داروهایی را برای انقباض عضلات روده تجویز می کند که می توانند به حرکت غذاها و مایعات در روده کمک کنند.

اگر یک نوع بیماری یا دارو باعث انسداد روده فلجی شده باشد، پزشک آن بیماری زمینه ای را درمان می کند و یا مصرف آن دارو را قطع می نماید.

روش های درمان سنتی انسداد روده

این روش های درمانی زمان زیادی نمی برد و در پیشگیری از انسداد روده و پیچ خوردگی روده به شما کمک می کنند، این روش های درمان سنتی انسداد روده عبارتند از:

♠ نوشیدن آب زیاد: نوشیدن حداقل هشت لیوان آب در روز به شما کمک می کند تا روده های شما فعالیت نرمالی داشته باشند. این کار برای کسانی که مشکلات روده ای مثل یبوست یا نفخ شکم دارند، بسیار مهم است.

♠ حفظ یک رژیم غذایی سالم: غلات کامل، میوه های تازه و سبزیجات برگ دار سبز به عنوان درمان گیاهی  انسداد روده موثر هستند، در حالی که از خوردن گوشت قرمزو غذاهای فراوری شده باید پرهیز کنید.

♠ تمیز کردن روده: تمیز کردن چند وقت یک بار روده به حذف مدفوع باقی مانده در بدن کمک می کند. این کار باعث پیشگیری از انسداد روده، پیچ خوردگی روده و بیماری های دیگری که با تنبلی دستگاه گوارش بوجود می آید، می شود.

♠ ورزش روزانه: به تحرک در آوردن بدن باعث به حرکت درآمدن دستگاه گوارش نیز می شود. ورزش روزانه باعث به جریان افتادن گردش خون می شود و این کار باعث از بین رفتن بسیاری از مشکلات از قبیل پیچ خوردگی روده می شود.

گردآوری: بخش سلامت بیتوته

منابع:drrezadoost.ir

tebyan.net