وقتی سیگار و الکل نماد روشنفکری می‌شود!/عکس
به گزارش افکارنیوز، بدون سیگار و مشروب کسی روشنفکر نمی‌شود. لابد هر کسی تا به حال، چنین حرف‌هایی به گوشش خورده است. باید گفت؛ آفت تئاتر و کلا جامعه روشنفکری ما همین حرف‌هایی است که از زبان تازه به دوران رسیده‌ها می‌شنویم؛ از زبان شبه روشنفکرها، آدم‌های نیم‌سواد و انسان‌های پرادعا و پر سر و صدا.
انسان شخصیتی نیازمند است، مخصوصا اگر بر صحنه برود چراکه؛ هنر بازگوکننده اتفاقات جامعه است و انسان با قرار گرفتن در قالب نقش خود، نیاز یا اعتراض‌هایش را بیان می‌کند. سوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که این مسئله، نیاز دراماتیک است یا خودنمایی و خاص‌نمایی؟! تئاتر، هنری فراگیر و مردمی است که بازتاب رویداد‌های جامعه است و انسان در این هنر، مشکلات جامعه را به شیوه‌های نیاز بیان می‌کند.
سیگار و وجود نمادین مشروبات الکلی در نمایش‌های امروزه، مسئله‌ای است که فرد بازیگر در نقش، نیاز به آن را تایید یا رد می‌کند. مسئله‌ای که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، ندانستن یا مبهم بودن مسئله است که بیان نمی‌کند؛ فرد نیازمند است یا مسئله‌ای اضافی و برای خودنمایی و شبه روشنفکری است و این باید ریشه‌یابی شود.
وجود سیگار و مشروبات الکلی در تئاتر، در تعداد به خصوصی از نمایش‌ها که یا نیاز دراماتیک نقش است یا خودنمایی، مسئله‌ای است که کاملا مخالف موازین شرعی و دینی است و نیاز است که کنترل شود. فضای تئاتر نسبت به فضاهای هنری دیگر، آزادی بیشتری دارد ولی نباید رفتارهایی شود که باعث مخالفت و مقابله با آزادی عمل بشود. در تئاتر، نمایش‌ها بنابر اولویت‌ها، ویژگی‌ها و سنخیت‌هایی است که با نیازهای جامعه دارند، باید از یک صافی عبور کنند که نه تنها آنها را مخدوش و بی‌کیفیت نمی‌کند بلکه تئاترهای باکیفیت از بین تئاترهای موجود شناخته می‌شوند.
همان طور که در سینما با جریان‌سازی که سال پیش، قبل از جشنواره ملی فیلم فجر ایجاد شد و عدم رضایت مخاطبان را برانگیخت، مصوبه‌ای تنظیم شد که چنین صحنه‌هایی با وجود ترویج سیگار و مشروبات الکلی، ممیزی بخورد و از فیلم حذف شوند و این بسیار فیلم را بی‌کیفیت می‌کند و این مسئله برای تئاتر هم صدق می‌کند چراکه؛ هر دو هنری بسیار مردمی و فراگیر هستند. در تئاتر بهتر نیست که نمایش‌هایی تولید شود که با ممیزی برخورد نکنند؟! یا هرنوع مخاطبی از دیدن آن لذت ببرد؟!
متاسفانه در حوزه تاثیرگذار تئاتر، به مسائلی اهمیت داده می‌شود که کم‌ارزش یا بی‌ارزش هستند ولی به مسائلی که اساس یک هنر هستند، بی توجهی نشان می‌دهند.
محمود عزیزی در خصوص استفاده از سیگار و الکل نمادین در سالن‌های تئاتر که امروزه بسیار هم رواج دارد، گفت: وقتی در یک اثر نمایشی، نویسنده و کارگردان، استفاده از سیگار را برای شخصیت‌های نمایش لازم می‌دانند، برای این است که، شخصیت نمایش با وجود سیگار کامل می‌شود چراکه؛ برای نشان دادن واقعیت و بیان یک رویداد باید آن لحظه از سیگار یا الکل استفاده کرد تا معضل جامعه را نشان داد وگرنه وجود سیگار و الکل و مسائلی از این دست، بیهوده است.
وی افزود: نویسنده و کارگردان با غرض وجود سیگار و الکل را در نمایش وارد نمی‌کند. در تئاتر، بایدی وجود ندارد که حتما از سیگار استفاده شود، اگر بتوان جایگزینی برایش پیدا کرد، لازم نیست از سیگار یا الکل استفاده شود، ولی وقتی نقش برای بیان خودش به مخاطب نیازمند سیگار یا وجود الکل است، نمی‌توان آن را حذف کرد. نباید از این مسئله سوءاستفاده شود و کسانی با هدف اینکه شخصیت نیازمند استفاده از الکل و سیگار است، دست به چنین اقداماتی بزنند. وقتی لازمه یک نقش وجود الکل و سیگار نیست، یعنی انجام کار احمقانه‌ای که بی‌هدف صورت می گیرد.
عزیزی در پایان گفت: ما نباید به هنرمند خرده بگیریم. وقتی نقشی ایفا می‌شود که هرگز نیازمند به سیگار و الکل نیست، باید از کارگردان و کسانی که کار را بازبینی کرده‌اند و مجوز داده‌اند، خرده گرفت و آنها هستند که باید پاسخگو باشند.
همچنین وحید آقاپور، بازیگر تئاتر در خصوص نیاز دراماتیک به سیگار یا خودنمایی با آن در نمایش اظهار داشت: سیگار و مشروبات الکلی را من در نمایش‌هایی دیده‌ام که هم نیاز دراماتیک شخصیت بوده است و هم خودنمایی! در وضعیتی که نیاز دراماتیک ایجاب می‌کند که فرد سیگار بکشد مخصوصا عمدتا در نمایش‌هایی با فضای خارجی، ما نمی‌توانیم به علت وجود ممیزی، نیاز را حذف کنیم. اما اگر نیاز دراماتیک نباشد و صرفا جنبه عادی باشد، باید حذف شود و تبلیغ هم نشود، چراکه مخاطب آن را پذیرا نیست. در نمایش‌ها، سیگار کشیدن عمدتا یک عادت است که برای فرد در نمایش تعریف می‌شود. نظر من در نهایت این است که؛ باید در این گونه مقوله‌ها، اولویت برای ما، تئاتر و نیاز دراماتیک باشد نه مسئله‌ای دیگر و در عرصه ممیزی هم نباید فضای جامعه را با فضای تئاتر یکی کرد.